Bé Tự kỷ 12 tháng: can thiệp thế nà o?

[My Lăng]

Tôi mà có dịp về Việt Nam chắc phải đãi tất cả những ông bố bà mẹ của diễn đàn này một chầu... nước mía để có dịp ngồi với nhau và yểm trợ tinh thần nhau.

Tôi chờ ngày chị và chị Xuyến về, còn anh Phi thì đã gặp rồi nhưng chưa đãi cafe

[Nguyen,Anh]

Tôi chờ ngày chị và chị Xuyến về, còn anh Phi thì đã gặp rồi nhưng chưa đãi cafe

Hm... vậy cà phê với nước mía, anh chọn món nào??? Tôi vẫn mê nước mía. Nước mía ở đây $3.75 một ly toàn là... đá! Nước mía bên mình thì có tí đá thôi (nhiều khi trời nóng thèm gấp đôi số đá ấy). Còn quán cà phê, theo bạn bè đi uống, chỗ thì ồn kinh sợ, chỗ vắng vẻ nhưng muỗi cắn thương luôn. Chỗ lại cứ có ca sĩ chưa nổi hát nhạc Trịnh, không hẳn dễ nghe.

Nguyễn Tường Anh/Nhóm Chuyên Gia TK

[trangdairom]

Chào chị Tường Anh.
Em có 2 điều băn khoăn , mong chị tư vấn giúp:
1/ khoảng 2 tuần nay Pin bắt đầu nói những âm vô nghĩa, nói suốt. Đây là dấu hiệu tiến bộ hay thụt lùi. Mỗi lần Pin nói như thế em thường hướng Pin về những âm có nghĩa và đúng với ngữ cảnh lúc ấy. Em làm vậy có đúng không? Em nghỉ Pin lúc nầy giống như những em bé 6-7tháng bập bẹ , nếu như vậy là dấu hiệu tốt phải không chị? Và cũng khoảng 2 tuần nay , về phát âm Pin rất tiến bộ : Pin chịu khó lặp lại những từ được hướng dẫn , có những từ phát âm được , một số hơi giống . Em đang tập Pin nói những từ xung quanh Pin và từ Pin thích :số 1,2,3,4,...hình vuông, tròn, ....mắt, bụng , tay,...bàn, ghế, giày,tivi, đu(xích), màu đỏ, vàng ,...
2/ Nếu không có ai tương tác thì Pin hay lơ láo , "thăng" đi đâu ấy. Nói chung những bài tập về vận động thô, tinh, nhận biết, ráp hình , chất khối , xâu hạt, chơi luân phiên,...nếu kiên nhẩn tập thì Pin tiếp thu tốt nhưng còn về phần lơ láo ngó ở đâu đâu, em không biết tập làm sao ? (em và mọi người trong nhà ráng hạn chế những phút Pin ở một mình , cố gắng tạo cho Pin càng bận rộn càng tốt )

Mong chị tư vấn giúp em
Cám ơn chị nhiếu lắm , mong mail chị
Đài

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

khoảng 2 tuần nay Pin bắt đầu nói những âm vô nghĩa, nói suốt. Đây là dấu hiệu tiến bộ hay thụt lùi. Mỗi lần Pin nói như thế em thường hướng Pin về những âm có nghĩa và đúng với ngữ cảnh lúc ấy. Em làm vậy có đúng không? Em nghỉ Pin lúc nầy giống như những em bé 6-7tháng bập bẹ , nếu như vậy là dấu hiệu tốt phải không chị? Và cũng khoảng 2 tuần nay , về phát âm Pin rất tiến bộ : Pin chịu khó lặp lại những từ được hướng dẫn , có những từ phát âm được , một số hơi giống . Em đang tập Pin nói những từ xung quanh Pin và từ Pin thích :số 1,2,3,4,...hình vuông, tròn, ....mắt, bụng , tay,...bàn, ghế, giày,tivi, đu(xích), màu đỏ, vàng ,...

Chào bạn, lâu lắm mới thấy bạn quay lại. Chúng tôi đang thắc mắc dạo này Pin thế nào. Về kỹ năng bày tỏ, bạn nên ăn mừng nhé: có lẽ Pin đang trở nên sẵn sàng để học nói đấy. Khi Pin nói những gì vô nghĩa, bạn đừng bắt chước theo, đừng vỗ tay khen, mà lmà như bạn đang làm: "À, con muốn nói gì? màu đỏ à? Đỏ, nói đi, đỏ!" Bạn chọn những từ chung quanh Pin là đúng rồi đấy. Để dậy tiếp thu, bạn cứ nới rộng nhiều màu sắc, nhiều số, nhiều hình dạng, nhiều vật dụng... Để dậy bầy tỏ, bạn giới hạn mỗi thứ khoảng 5 từ thôi, rồi luyện đi luyện lại cho Pin rành rẽ, sau đó hãy cho thêm vào những từ khác. Ở tuổi này, Pin ngọng nghịu chút chả sao. Mục đích là pin biết nhìn miệng mẹ, biết bắt chước, và chịu bắt chước.

Nếu không có ai tương tác thì Pin hay lơ láo , "thăng" đi đâu ấy. Nói chung những bài tập về vận động thô, tinh, nhận biết, ráp hình , chất khối , xâu hạt, chơi luân phiên,...nếu kiên nhẩn tập thì Pin tiếp thu tốt nhưng còn về phần lơ láo ngó ở đâu đâu, em không biết tập làm sao ? (em và mọi người trong nhà ráng hạn chế những phút Pin ở một mình , cố gắng tạo cho Pin càng bận rộn càng tốt )

Khi Pin "thăng", chưa hẳn là bộ não của Pin không thèm làm việc. Nhiều bé tự kỷ có những đoạn phim đầy màu sắc và sống động diễn ra. Vì Pin chưa đủ kỹ năng để tả lại xem Pin đang "xem" đoạn phim nào, bạn có thể hướng dẫn cho Pin trở lại những hoạt động có chủ đích như bạn đang làm. Tuy nhiên, cũng nên tập cho Pin sinh hoạt có chủ đích mà không có ai hướng dẫn, tham gia trực tiếp. Bây giờ thì Pin còn bé, nhưng đây sẽ là kỹ năng rất cần thiết để mai này còn đi học. Bạn có thể sai Pin làm gì đó lòng vòng trong nhà: lấy cái bát, tìm bố, ngó xem ngoài trời sáng hay tối... Đây là lúc mình dậy Pin nghe mệnh lệnh, và cũng là lúc Pin làm việc có chủ đích trong khi mẹ đang bận tay kho thịt, thái rau....

Thấy tiến bộ của Pin, chúng tôi mừng lắm. Bạn phải dẫn Pin đi ăn kem nhé!

Nguyễn Tường Anh/Nhóm Chuyên Gia TK

[trangdairom]

Chào chị Tường Anh.

Hổm rày Đài vẫn lên diễn đàn đoc các bài viết của chị. Biết chị vẫn đang "sung sức" cùng concuame Đ rất mừng .
Hôm nay Đ có vài chuyện xin trao đồi cùng chị.

Về tiến bộ của Pin: - biết thêm 1 số bp cơ thể :gọi tên được bắp đùi , bắp chuối, ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa, ngón áp út, ngón út, lòng bàn tay,lòng bàn chân (do mẹ vừa mat xa vừa cùng con gọi tên, biết luôn tên các dụng cụ dùng để mat xa)
- biết đưa từng ngón tay lên đếm tới 10. Biết đưa riêng lẻ 1 ngón cái , 1ngón trỏ lên rồi nhúc nhích. Đ đang dạy 3 ngón còn lại.
- ngôn ngữ :hơi chủ động hơn 1 chút , tự nói "ba về" khi thấy hay nghe tiếng xe ba. tự nói "ăn chuối" khi muốn ăn chuối,...
Về các khó khăn :
- do biết đếm ngón tay rồi nên cứ gặp ai trong nhà là đưa 2 ngón hay 3,4 ,5 ngón gì đó lên ngay mặt người đó rồi nói "2ngón " ,....Chắc tại o biết cái gì khác để giao tiếp. Những lúc đó Đ nên đáp lại lời hay lơ luôn vậy chị.
-Dạo nầy P chán học lắm , cứ bịt lổ tai hoặc chuồi xuống ghế nằm ườn ra. Và biết phản kháng bằng cách nộ lại người dạy. P quá tải hay bài học quá chán ngắt. Đ cố gắng tạo những họat động mới lạ nhưng cũng nhằm 1 mục tiêu đó . Vd: bài tập cầm bút bằng 3 ngón , cầm que bằng 3 ngón soi lổ xuống cát , cầm cọ chấm màu nước tô tượng , vẽ trên giấy, cầm chì màu tô trong hình bao, tô lên các con số. Nhờ vậy cầm bút nhìn cũng đỡ lắm rồi. Còn những bài tập khác Đ đang suy nghỉ để làm sao dụ P hứng thú chịu làm. Cho nên rất mất thời gian và công sức mà tiến bộ có chút ít vậy thôi ( thấy Đ lâu mới liên lạc với chị là chị biết rằng : o có tiến bộ lấy gì báo cáo với chị đây )
- phát âm : o tiến bộ, số năm , số sáu, số tám vẫn chưa nói được. Mỗi lần p nói là mẹ và cô Hồng căng tai mà nghe , và nhìn P mới hiểu nổi. Người ngòai phải chờ dịch mới hiểu. Đ đang chờ giáo án chi tiết để tập P về phát âm cho tiến bộ đó.
- Mỗi lần P đi công viên về, kêu đi rửa tay là p khóc giẩy nằm vạ hay lúc trước khi ngủ kêu đánh răng cũng vậy, phải ẳm đi đại , chàng ta khóc đến đổi có có lúc ói cơm ói cháo luôn . có cách nào giải quyết không chị.

Thôi tạm biệt chị , chúc chị ngày mới nhiều niềm vui.
Đài

[Nguyen,Anh]

Phần trả lời từ chuyên viên Cùng Nhau Vượt Khó

Hổm rày Đài vẫn lên diễn đàn đoc các bài viết của chị. Biết chị vẫn đang "sung sức" cùng concuame Đ rất mừng .

Nghe chữ "hổm rày" nhớ Saigon ghê luôn!

Về tiến bộ của Pin: - biết thêm 1 số bp cơ thể :gọi tên được bắp đùi , bắp chuối, ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa, ngón áp út, ngón út, lòng bàn tay,lòng bàn chân (do mẹ vừa mat xa vừa cùng con gọi tên, biết luôn tên các dụng cụ dùng để mat xa)
- biết đưa từng ngón tay lên đếm tới 10. Biết đưa riêng lẻ 1 ngón cái , 1ngón trỏ lên rồi nhúc nhích. Đ đang dạy 3 ngón còn lại.
- ngôn ngữ :hơi chủ động hơn 1 chút , tự nói "ba về" khi thấy hay nghe tiếng xe ba. tự nói "ăn chuối" khi muốn ăn chuối,...

Mừng nhỉ. Nhớ thưởng con nhé. Mấy ngón tay thì ngón trỏ và cái cần nhúc nhích một mình, nhưng mấy ngón kia là ăn theo thôi à. Nếu con nhúc nhích thêm ngón út là tốt, còn ngón đeo nhẫn và áp út có không giỏi cũng không sao. Hai ngón đấy chỉ để cậu đeo nhẫn khi có vợ thôi mà.

Về các khó khăn :
- do biết đếm ngón tay rồi nên cứ gặp ai trong nhà là đưa 2 ngón hay 3,4 ,5 ngón gì đó lên ngay mặt người đó rồi nói "2ngón " ,....Chắc tại o biết cái gì khác để giao tiếp. Những lúc đó Đ nên đáp lại lời hay lơ luôn vậy chị.
-Dạo nầy P chán học lắm , cứ bịt lổ tai hoặc chuồi xuống ghế nằm ườn ra. Và biết phản kháng bằng cách nộ lại người dạy. P quá tải hay bài học quá chán ngắt. Đ cố gắng tạo những họat động mới lạ nhưng cũng nhằm 1 mục tiêu đó . Vd: bài tập cầm bút bằng 3 ngón , cầm que bằng 3 ngón soi lổ xuống cát , cầm cọ chấm màu nước tô tượng , vẽ trên giấy, cầm chì màu tô trong hình bao, tô lên các con số. Nhờ vậy cầm bút nhìn cũng đỡ lắm rồi. Còn những bài tập khác Đ đang suy nghỉ để làm sao dụ P hứng thú chịu làm. Cho nên rất mất thời gian và công sức mà tiến bộ có chút ít vậy thôi ( thấy Đ lâu mới liên lạc với chị là chị biết rằng : o có tiến bộ lấy gì báo cáo với chị đây )
- phát âm : o tiến bộ, số năm , số sáu, số tám vẫn chưa nói được. Mỗi lần p nói là mẹ và cô Hồng căng tai mà nghe , và nhìn P mới hiểu nổi. Người ngòai phải chờ dịch mới hiểu. Đ đang chờ giáo án chi tiết để tập P về phát âm cho tiến bộ đó.
- Mỗi lần P đi công viên về, kêu đi rửa tay là p khóc giẩy nằm vạ hay lúc trước khi ngủ kêu đánh răng cũng vậy, phải ẳm đi đại , chàng ta khóc đến đổi có có lúc ói cơm ói cháo luôn . có cách nào giải quyết không chị.

Khi con nhúc nhích ngón tay, nếu đang bận vì khách khứa, bận coi chừng bếp núc thì bảo con chờ. Nếu đang coi Con Của Mẹ thì cho CCM chờ rồi trả lời con. Nếu cần, Đài dậy con: "Chờ" để con có ý niệm chờ đến lượt luôn.

Về bài học, bài vui cách mấy cũng sẽ thành chán, vì bản chất của thời gian ấy là P phải cố gắng, phải làm theo yêu cầu. Ở bản chất người, ai mà chả thế, phải không? Đặc biệt, khi phải làm gì gay go, dễ chán hơn. Mẹ Đài sẽ phải cố gắng xí dụ, và... kể ép buộc chút chút cho con quen thôi.

Về phát âm, "năm, sáu, tám" chưa phải các âm P nói thạo ở tuổi này. Chẳng sao. Đài xem bên bài Phát Âm xem, P còn vài năm để tập mà.

Muốn P làm điều gì, Đài phải báo trước, giao hẹn trước. Mình cứ khuyên phụ huynh dùng thời khóa biểu là vì thế. Đài chụp hình những gì muốn con thực hiện, rồi giúp con tuân theo các trình tự của hình. Như vậy dễ cho con hơn.

Khi con khóc đến nỗi ói, Đài đừng tỏ vẻ sợ nghe. Cu cậu biết "thóp" của mẹ là tấn công liền đó. Đài sẽ bình tĩnh nói: "Ói hả? Thì dọn, nhưng vẫn phải rửa tay!" Rồi hai mẹ con đi rửa tay, và... quay lại dọn. Cứ cho cu cậu đeo bao tay, nhúng tay vào đống ói. Hi hi, vài lần là cậu sẽ không muốn ói nữa.

Nè, khi người ta không có gì tiến bộ, mà người ta không lùi lại, đã là tiến bộ rồi đó. Mẹ Đài cứ hay coi thường người ta!

Nguyễn Tường Anh
Nhóm Chuyên Gia TK

[trangdairom]

Chào chị Tường Anh ,

Đ có đọc chuẩn phát triển cho bé 4t , P đã 49 tháng rồi . Đ có những thắc mắc sau:

• Hỏi các câu hỏi trực tiếp như "con có được...", "mẹ có..." : chị có thể giải thích thêm mục nầy và cho ví dụ cụ thể
• Hiểu khái niệm thời gian : ở độ 4t thì khái niệm thời gian phải ở mức độ nào ? P hiểu quá khứ gần và tương lai gần . vd P nói " Pin mới vừa đi công viên về " hay nhìn trời rồi nói "trời sắp tối rồi" . P biết các mốc thời gian trong ngày như : 8g sáng P đi học , 12g trưa P ngủ trưa , 3g chiều P ăn xế, 10g tối Pđi ngủ . P biết các thứ trong tuần . Thứ mấy đi học , thứ mấy được nghỉ ở nhà, thứ mấy đi học đàn , thứ mấy có cô đến nhà dạy.

• Phân biệt được giữa thế giới thật và thế giới tưởng tượng: Chị giải thích thêm về mục nầy

Đa số các mục ở chuẩn 4t , P đều đạt được , 1 vài mục Đ đang đề ra mục tiêu , vd: tự cởi áo, ném bóng qua đầu , dạp xe 3 bánh còn yếu, chụp bóng , lò cò , ít chơi chung với bạn .

Bây giờ Đ đã bình tỉnh hơn rồi , chậm rãi vững chắc từng bước cùng con bước tiếp .

Cám ơn Chị

[Nguyen,Anh]

Chào em, dạo này còn "ròm" không vậy? Cô chị của bé thì lớn cỡ nào rồi?

Đ có đọc chuẩn phát triển cho bé 4t , P đã 49 tháng rồi . Đ có những thắc mắc sau:

• Hỏi các câu hỏi trực tiếp như "con có được...", "mẹ có..." : chị có thể giải thích thêm mục nầy và cho ví dụ cụ thể

Câu hỏi trực tiếp có 3 thể: có/không, cái gì/ở đâu/ai, và câu hỏi có chọn lựa (mẹ ăn cơm hay ăn mì?)

• Hiểu khái niệm thời gian : ở độ 4t thì khái niệm thời gian phải ở mức độ nào ? P hiểu quá khứ gần và tương lai gần . vd P nói " Pin mới vừa đi công viên về " hay nhìn trời rồi nói "trời sắp tối rồi" . P biết các mốc thời gian trong ngày như : 8g sáng P đi học , 12g trưa P ngủ trưa , 3g chiều P ăn xế, 10g tối Pđi ngủ . P biết các thứ trong tuần . Thứ mấy đi học , thứ mấy được nghỉ ở nhà, thứ mấy đi học đàn , thứ mấy có cô đến nhà dạy.

4 tuổi thì khái niệm thời gian ở gần gần thôi, như mai, hôm qua, lúc nãy, sắp sửa... Nếu con so được 8 giờ, 11 giờ là tốt. Về tuần lễ có bao nhiêu ngày, tên của ngày (thứ hai, thứ tư, Chúa Nhật...) thì em bắt đầu dậy là vừa. Chị

• Phân biệt được giữa thế giới thật và thế giới tưởng tượng: Chị giải thích thêm về mục nầy

Nghĩa là cô Tấm chui ra trong quả thị, cô tiên có cánh, ông Bụt hiện ra... là điều không có thật. Kể cả "ông công an bắt những em bé không chịu ăn rau" cũng nên được dậy là điều không có thật.

Đa số các mục ở chuẩn 4t , P đều đạt được , 1 vài mục Đ đang đề ra mục tiêu , vd: tự cởi áo, ném bóng qua đầu , dạp xe 3 bánh còn yếu, chụp bóng , lò cò , ít chơi chung với bạn .

Bây giờ Đ đã bình tỉnh hơn rồi , chậm rãi vững chắc từng bước cùng con bước tiếp .

Em nhớ để ý đến những gì liên quan tới trừu tượng nhé. Đây là thể là thế yếu của P trong lâu dài.

Em phải bình tĩnh, và chị nghĩ thời gian vừa qua em khá bình tĩnh đấy. Cố gắng nhé. Thằng cu rất xinh xắn và có khả năng để tiến bộ.