Kính chào chị và các chuyên gia Concuame!
Trước tiên tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến chị và các chuyên gia đã làm một việc rất có ý nghĩa là tư vấn và giúp đỡ các cháu tự kỷ ở Việt Nam. Tôi thực sự rất ngưỡng mộ chị Tường Anh về kiến thức cũng như sự đồng cảm sâu sắc của chị với các bậc phụ huynh có con em bị thiệt thòi.
Tôi xin tự giới thiệu, tôi là mẹ của một cháu trai bị tự kỷ ở Hà Nội. Cháu sinh tháng 9-2007, được đi khám và chẩn đoán tự kỷ dạng nhẹ+ tăng động giảm chú ý dạng nhẹ (tôi đã cho cháu đi khám ở Viện Nhi TW, Trung tâm N-T, Trung tâm GDHN Trẻ em HN đều kết luận giống nhau). Vì nhiều lý do-trong đó có lý do gần nhà, tiện đưa đón, cuối cùng gia đình cho cháu can thiệp tại Trung tâm GDHN Trẻ em HN từ tháng 9-2009. Thời gian can thiệp là 5h/ngày (sáng 3h, chiều 2h), 6 ngày/tuần, có xen kẽ cả học cá nhân 1 cô 1 trò và học nhóm 3-5 cháu cùng lứa tuổi và nhận thức. Ngoài ra gia đình cũng dựa trên chương trình học do Trung tâm đề ra theo từng tháng để phối hợp dạy thêm con ở nhà nhưng thú thực là không được nhiều. Không phải vì tôi ngại khó ngại khổ, cũng không phải thấy con có tiến bộ mà phó mặc cho các cô giáo mà thực sự là cháu không hợp tác và nghe lời mẹ/người thân bằng các cô giáo trong việc học (người thân gồm có ông-bà ngoại, bố-mẹ, chị gái 8 tuổi và 1 cô GV theo giờ). Do đó ở nhà chỉ cố gắng lồng ghép việc học và chơi đùa được tí chút. sau đây tôi xin sơ qua về tình trạng của cháu hiện nay (41 tháng)để các anh chị dễ hình dung:
-Về ngôn ngữ: cháu nói được câu dài 5-6 từ, biết diễn đạt các nhu cầu của bản thân hoặc tường thuật lại các sự việc đang xảy ra (Vd :trời mưa đấy, bố đang tắm, cô N đang giặt quần áo...), biết chủ động chào hỏi , tạm biệt. Tuy nhiên điểm yếu lớn nhất của cháu là chưa biết đặt câu hỏi, đôi khi trả lời câu hỏi không đúng hoặc lặp lại câu hỏi. Đặc biệt là khi nói chuyện qua điện thoại thì cháu hoàn toàn không biết cách giao lưu. Gần đây thỉnh thoảng cháu hay nói linh tinh một mình vô cớ như kiểu ôn lại bài học ở lớp nhưng không ai hiểu gì, nếu tôi lại gần và hỏi "Con đang kể chuyện gì thế ? kể cho mẹ nghe với" là cháu cười bẽn lẽn và lảng sang việc khác ngay.
-Về hành vi: khi đến môi trường có nhiều sự kích thích như công viên, nhà hát, siêu thị ... là cháu hay tự quay tròn hoặc hoạt động quá mức bình thường do quá thích thú, Vd trèo lên trèo xuống cầu tụt liên tục tuy nhiên khi được nhắc nhở thì cháu cũng dần điều chỉnh được nhịp độ. Cháu cũng xuất hiện những hành vi bất biến như đi học 1 đường, vào lớp thích ngồi 1 chỗ, tối đi ngủ cũng nằm đúng chỗ, lấy đồ vật đồ chơi gì ra cũng phải cất đúng chỗ, làm việc gì cũng phải đúng trình tự. Nếu làm khác đi là cháu phản đối và ăn vạ. Đi chơi buổi tối hay bị thu hút bởi đèn trang trí hoặc hình ảnh quảng cáo nhiều màu.
-Về giao tiếp và tình cảm: cháu rất thích chơi với bạn nhưng không biết cách rủ bạn chơi cùng, bị bạn đánh hoặc lấy mất đồ chơi chỉ khóc, không biết mách cô. Bên cạnh đó thì cháu rất tình cảm với người thân, thấy ai khóc là chạy ra lau mắt và dỗ" ngoan nào, không khóc", biết dò xét thái độ người lớn bằng lòng hay không để tiếp tục/dừng lại một hành động nào đó.
-Về nhận thức: cháu biết đếm các số từ 1-100, nhận biết được lớn/bé trong phạm vi 5, biết hết các mặt chữ cái và đọc được các chữ đơn giản (cháu tự đọc không đánh vần, cô và gia đình không dạy). Tuy nhiên trí nhớ dài hạn rất kém, dạy cháu điều gì thì nhớ mau mà quên cũng mau, không kể lại được sự việc vừa xảy ra. Cách ứng xử nhìn chung là theo khuôn mẫu, theo đúng bài đã hoc, cái gì chưa dạy (mặc dù trong khả năng)thì rất lúng túng không biết cách xử lý. Tôi nghĩ rằng không thể dạy hết cho cháu mọi tình huống trên đời được mà phải dạy cháu cách tiếp nhận và xử lý tình huống theo các chuẩn mực và quy tắc xã hội nhưng không biết phải làm sao. Cô giáo của cháu thì nói khi cháu lớn lên sẽ tự học được cách ứng xử nhưng tôi thấy không thuyết phục.
Tôi viết có lẽ đã quá dài nhưng chưa chắc đã đủ, rất mong chị Tường Anh và các anh chị bớt chút thời gian đọc và đánh giá sơ bộ về tình trạng của cháu vì hiện nay gia đình đang có ý định cho cháu đi mẫu giáo ở một trường bình thường kết hợp với can thiệp tại Trung tâm 1h/ngày. Tôi xin chân thành cảm ơn và kính chúc các anh chị một năm mới nhiều sức khoẻ, hạnh phúc, thành công trong sự nghiệp và ngày càng giúp đỡ được nhiều mảnh đời kém may mắn!