Nói chung, trẻ em ở độ tuổi từ 2t trở lên dù có TK hay không cũng sẽ nghịch vùng kín, vì tò mò và “ngẫu nhiên” tìm được cảm giác thoải mái. Chẳng qua là ở trẻ không có RL phổ TK, trẻ hiểu về các nguyên tắc xã hội sớm hơn và cũng có nhiều sở thích khác nhau nên không còn/giảm bớt các HV này mà thôi.
Ở trẻ TK, các bạn gặp 3 vấn đề lớn sau:
1/ Perspective thinking kém nên không hiểu không nên làm gì, dẫn tới Social skills kém. Thêm vào đó trẻ đôi khi không có theory of mind nên không hiểu là không nên làm gì đó, và chỉ tập trung làm cái mình thích.
2/ Không có hoặc có rất ít hobby nên không thể hướng bản thân ra các hoạt động khác => tìm cảm giác ở bản thân mình.
3/ Đa số có vấn đề với sensory, vì chưa giải quyết tận gốc nên thường hay rơi vào trạng thái cấm cái này thì lòi ra cái kia.
Dưới đây là các HV giới tính theo phân loại về độ thông thường của HV của trẻ 2-6 tuổi
- Screenshot 2019-07-15 13.55.11.png (92.17 KiB) Đã xem 988 lần.
Khi hiểu được phân loại này, cha mẹ sẽ không còn cảm thấy hoảng hoặc bất ngờ với HV của trẻ mà nên làm gì để can thiệp HV cho trẻ.
Đối với HS lớn, bắt đầu dậy thì trở lên thì có các phương án cần làm song song:
1/ Cấm các HV giới tính ở nơi công cộng hoặc không gian chung đồng thời có khung thời gian và không gian riêng tư để trẻ thực hiện các HV giới tính. “Cấm” tức là đánh lạc hướng, lái trẻ vào hoạt động khác hoặc nói rõ là không được làm A, cần làm B. Chủ động cấm bằng cách giữ cho trẻ bận rộn (dù đó có thể là cho chơi game).
2/ Dạy nhận thức – giới tính để trẻ hiểu không gian chung/riêng, các vấn đề liên quan đến giới tính (vùng cá nhân, nguyên tắc vùng cá nhân,…) vì khi lớn lên, trẻ cần làm các việc riêng ở đó. Đây cũng là PA 2 khi cấm không có tác dụng.
3/ Xây dựng nhiều hobby cho trẻ và hướng trẻ vào các hobby đó.
4/ Tìm các tactic cho mỗi hoàn cảnh, ví dụ khi đi ăn mà trẻ hay nghịch bộ phận sinh dục thì trước đó nên cho trẻ cầm đt… PH cần có list này khi ra ngoài.
Đối với HS nhỏ, chưa đến tuổi dậy thì thì cần:
1/ Chặn/Cấm khi HV xảy ra.
2/ Hướng trẻ vào các việc trẻ thích và các hoạt động khác
Khi thấy khổng thể làm và bận rộn với các việc khác, trẻ sẽ ngưng.
Các cách tuyệt đối không được làm khi can thiệp HV cho trẻ:
1/ Đánh, mắng, hoặc sử dụng bạo lực.
Việc sử dụng bạo lực để can thiệp Hv không những không có tác dụng lâu dài về mặt can thiệp mà còn nhiều điểm bất lợi. Khi người lớn sử dụng bạo lực đối với trẻ, thường có góc nhìn “thương cho roi cho vọt” hoặc bực tức, dùng emotion của mình lên trẻ. Điều này là không nên, vì trẻ sẽ mất tự tin vào bản thân, chỉ chú ý đến những điều tiêu cực, làm cho trẻ sợ hãi việc phải ở cùng cha mẹ hoặc tệ hơn nữa là dùng hành vi bạo lực đối với người khác.
Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn, mời quý PH đọc bài: “tác hại của roi vọt”
viewtopic.php?f=8&t=1625&hilit=t%C3%A1c+h%E1%BA%A1i+c%E1%BB%A7a+roi+v%E1%BB%8Dt
2/ Chế giễu cho quê
Chế giễu là một hình thức “bạo lực về mặt ngôn ngữ”. Nếu thường xuyên dùng cách này, trẻ sẽ luôn có tâm lý bất an, không dám mạnh dạn làm bất cứ điều gì và sẽ thường dùng cách lén cha mẹ làm điều trẻ thích.
GV Tường Vy
TTNV
ttnv.org
