Kể chuyện/đọc chuyện: nên làm gì để giúp trẻ phát triển?

[xuyen]

Người trình bày: Cô Ann S., cố vấn giáo dục.

Đề tài thảo luận: Giúp trẻ phát triển tư duy và nhận thức. Sau khi kể chuyện cho trẻ nghe, sau khi trẻ đọc truyện, phụ huynh nên làm gì để giúp trẻ phát triển kiến thức, nhận thức, biết cách áp dụng cái vừa học, biết phân tích, tổng hợp và nhận xét.

Tóm tắt: Trẻ TK hay không TK đều cần phát triển tư duy như nhau, chỉ khác ở mức độ và sự mong đợi từ người dạy. Với trẻ TK, phát triển kiến thức/nhận thức giúp trẻ phát triển khả năng sống tự lập khi trưởng thành. Với trẻ không TK, khả năng đọc hiểu giúp trẻ thành công tại môi trường đại học.

Mới đây hệ thống trường đại học California (University of California) đã tăng thêm điểm cho phần đọc/hiểu và giảm điểm trong phần toán khi chấm các bài thi tuyển sinh từ lớp 12. Người ta đã bắt đầu nhận thấy tầm quan trọng của các kỹ năng khác ngoài việc giỏi toán hay khoa học.

Vào những năm trước đây, chúng ta dạy khả năng đọc/hiểu bằng cách “hỏi vòng vòng”: cô giáo cho cả lớp đọc bài rồi lần lượt hỏi từng học sinh. Các nghiên cứu và theo dõi sau đó cho thấy phương pháp “hỏi vòng vòng” này không hiệu quả và đã bị loại bỏ tại nhiều nơi. Thay vào đó người ta dạy trẻ “chiến thuật đọc”. Và các giáo viên được đào tạo "Nên làm gì để giúp trẻ phát triển? Nên hỏi trẻ những gì về câu chuyện trẻ vừa đọc/nghe kể?"

Sắp tới:
Xuyến cùng các chuyên gia CCM sẽ phụ trách đề mục này bằng cách đưa ra câu chuyện cho trẻ đọc, sau đó sẽ giúp phụ huynh phân loại/đặt câu hỏi để giúp trẻ phát triển nhận thức/kiến thức, biết cách áp dụng/phân tích/tổng hợp và nhận xét vấn đề trong câu chuyện.

(còn tiếp)

Xuyến

[xuyen]

Vào phần này Xuyến sẽ giới thiệu một câu chuyện rồi hướng dẫn PH cách đặt câu hỏi cho các cháu. Độ khó của từng phần tùy vào độ tuổi, nhưng nói chung thì tất cả các câu hỏi sẽ xoay quanh các chủ đề/kỹ thuật Xuyến trình bày dưới đây.

Câu chuyện Cô bé quàng khăn đỏ. Chuyện này thì chắc là ai cũng biết rồi Xuyến không cần kể lại.

Cách đặt câu hỏi:

Câu hỏi về kiến thức:
Hãy kể lại những sự kiện quan trọng. Cô bé bị chó sói dụ ra sao? Tại sao gọi là cô bé quàng khăn đỏ?

Câu hỏi về nhận thức: (xem hs có hiểu bài đọc không)
Tại sao chó sói giả làm bà của cô bé? Cô bé cảm thấy thế nào ở cuối chuyện? Tại sao cô đi ngang qua rừng?

Câu hỏi áp dụng (dùng kiến thức từ câu chuyện, áp dụng vào việc khác)
Nếu cháu là cô bé khăn đỏ, cháu sẽ làm gì? Thợ săn có cần phải bỏ đá vào bụng chó sói không? Nếu biết là chó sói đang giả làm bà, cô bé nên làm gì?

Câu hỏi phân tích (giúp hs biết chia nhỏ và phân tích)
Phần nào sợ nhất trong chuyện?
Đọc tới đoạn nào thì cháu bắt đầu thấy sợ?
Phần nào trong chuyện là hư cấu, không thể xảy ra ngoài đời thật?

Câu hỏi tổng hợp (giúp hs gộp tất cả lại và sáng tạo)
Thay vì đặt tên cô bé quàng khăn đỏ, cháu sẽ đặt tên gì cho câu chuyện?
Nếu gặp thợ săn ngay sau khi gặp chó sói trong rừng, câu chuyện sẽ khác đi không?
Con kể lại chuyện đi, làm sao để đừng có cảnh chó sói ăn thịt bà mà chuyện vẫn mang nội dung tương tự.
Con học được gì từ câu chuyện này, và nó có thể xảy ra trong đời thật như thế nào?

Câu hỏi nhật xét (trình bày ý kiến cá nhân)
Con thích nhân vật nào nhất, tại sao?
Con so sánh chuyện này với chuyện ... đi.
Con nghĩ người thợ săn có thật sự là người tốt không? Tác giả có nên viết chuyện cho con nít đọc như vậy không?

Xuyến

[khoinguyen07]

Chị Xuyến ơi, bổ ích quá chị ạ. Em chờ những bài khác của chị đây.

[admin]

Dế mèn phiêu lưu ký
Tô Hoài

Trong bài này Xuyến trình bày các loại câu hỏi giúp các bé phát triển nhận thức. Đây là bài mẫu để phụ huynh dựa vào phát triển thêm. Số câu hỏi và độ khó của câu tùy thuộc vào độ tuổi và trình độ nhận thức của bé.

Bước 1) Kể chuyện Dế mèn phiêu lưu ký, kể chi tiết tùy theo độ tuổi. Chuyện này các phụ huynh đều biết nên Xuyến không cần kể lại.

Bước 2) Kiến thức: hỏi các chi tiết quan trọng

- Món ăn ưa thích của dế mèn là gì?

- Dế mèn màu gì?

- Dế mèn đào hang như thế nào?

Bước 2) Nhận thức hiểu biết câu chuyện

- Tại sao dế mèn thích bắt nạt các bạn khác?

- Tại sao dế mèn không bắt nạt bác xiến tóc?

- Sau khi anh dế yếu ớt bị chim mổ chết, dế mèn cảm thấy thế nào?

Bước 3) Áp dụng: dùng kiến thức trong chuyện một hoàn cảnh khác

- Nếu như chim không mổ chết anh dế yếu ót, dế mèn sẽ làm gì?

- Dế mèn sẽ ra sao nếu không gặp bác xiến tóc?

- Nếu bạn là dế trũi, bạn sẽ làm gì cho dế mèn?

Bước 4) Phân tích: Chia nhỏ và phân tích

- Phần nào vui nhất trong câu chuyện?

- Phần nào buồn nhất?

- Phần nào quan trọng nhất vì nó thay đổi tính cách của dế mèn?

- Ai là người giúp dế mèn nhiều nhất?

Bước 5) Tổng hợp: Gộp các phần một cách khác, tạo ra ý mới

- Ông Tô Hoài muốn nào phim Dế mèn phiêu lưu ký và muốn đặt tên phim khác với tên chuyện. Bạn hãy giúp ông Tô Hoài chọn tên, và tên phim phải nói lên được ý chính của chuyện.

- Nếu ông Tô Hoài viết Dế mèn phiêu lưu ký vào năm nay (2010), ông có nên viết chuyện khác đi không? Khác ở chỗ nào?

- Nếu nhân vật chính không phải là dế mèn mà là chú cá vàng thì câu chuyện sẽ khác đi như thế nào?

Bước 6) Nhận xét: Đặt cấu tạo, trình bày ý kiến

- Nếu bạn viết báo cáo về chuyện Dế mèn phiêu lưu ký, bạn sẽ sử dụng nhân vật nào trong chuyện (trừ dế mèn ra)? Tại sao?

- Bạn hãy so sánh giữa chuyện Dế mèn phiêu lưu ký và Tấm Cám Bạn thích chuyện nào hơn? Tại sao?

Xuyến
www.concuame.com
(posted by Admin)