Tôi đang lo lắng quá - Xin các anh chị giúp tôi .

[CUN2009]

Chào các anh chị

Tôi đang thật sự lo lắng , gia nhập diễn đàn này tôi thiết tha được các anh chi chỉ bảo hướng dẫn cách để gia đình tôi có thể can thiệp cho cháu . Tôi xin trình bày cụ thể như sau :

Tôi có một cháu gái , nay cháu đã được 26 tháng nhưng chưa nói được gì nhiều . Cháu mới chỉ nói được từ " có" khi muốn cái gì , nói "dạ" khi vừa ý , và chủ động nói " Chào bà " khi gặp bà . Khổ nỗi vì cháu chỉ nói được ngần đó , và gia đình luôn hỏi cháu nên xảy ra tình trạng khi cháu muốn cái gì , chúng tôi ép cháu phải nói đúng từ đó ví dụ nói cốc , ăn ... thì cháu lại nói có , dạ . Ép nữa thì cháu nói ' chào bà " lúc đó là không đúng tình huống . Bây giờ gặp ai nói chào cô đi cháu cũng nói " Chào bà " ép lắm cháu mới nói được " chào cô " không rõ , dù hàng ngày cháu nói từ ' có " rất tròn tiếng .

Về giao tiếp : Cháu rất thân thiện với mọi người , biết lạ quen . Gặp người lạ nói " con ạ đi " là vòng tay ạ ngay . Nói bai bai hay mi gió đi là cháu làm đúng ngay .

Về hành vi : Cháu giao tiếp mắt khá bình thường , không lâu bằng trẻ con khác nhưng cũng không đên nỗi tránh giao tiếp mắt . Nhất là khi chơi đùa cháu vẫn nhìn vào mắt mọi người .
Tuy nhiên cháu có thỉnh thoảng đi nhón chân . Gọi cháu thì khi quay lại khi không . Nếu cháu không làm gì , nghe gọi thì quay lại , nếu đang xem cái gì thì không quay lại . Nếu mọi người cùng đang ở trong phòng gọi thì không quay lại , nhưng có một người mới tới thì gọi quay lại . Nói chung là gọi ở xa thì quay lại kiếm ngay , còn gọi gần thì rất nhiều lần không quay lại. Không có hành vi ăn vạ hay tự hành hạ bản thân hay đánh ai khác .
Cháu biết dùng ngón trỏ để chỉ . Tự mình chỉ những đồ vật cháu quan tâm hoặc cháu thích nhưng khi dạy nhận biết đồ vật nói chỉ thì cháu không chiụ chỉ .

Cháu mới đi học nhà trẻ được 2 tuần , đang còn khóc sợ lắm . Cô giáo nói với mẹ là gọi không quay lại và chưa biết làm theo hiệu lệnh của cô phải chờ cô dắt tay . Cô giáo nói mấy hôm nay khóc nhiều , cứ chạy vòng vòng khi các bạn ngồi học . Điều đó làm ba mẹ lo thắt ruột , mất ngủ mấy đêm liền .

Về kỹ năng chơi : cháu chơi đúng cách các loại đồ chơi . Chơi rất đa dạng , đồ chơi nào xem cách ba mẹ chơi đều có thể chơi được . Biết xếp khối , lăn bi , chơi búp bê , chơi điện thoại . Biết chơi giả vờ , giả vờ nghe điện thoại , áp vào tai rồi cười . Giả vờ xúc đồ ăn cho chính mình và đút cho mẹ . Biết chủ động rủ ba mẹ cùng chơi , rất thích chơi ú òa , đuổi bắt . tung ném bóng . Khi chơi làm được thành công gì là cười rạng rỡ chạy đến từng người bắt vỗ tay hoan hô , nếu không vỗ cháu cầm hai tay mẹ bắt vỗ bằng được .

Về ăn và ngủ : Cháu biết ăn đủ thứ đồ , cái gì cũng ăn được . Những món cháu thích cháu có thể tự xúc ăn rất khéo . Ngủ cũng ổn , không có vấn đề gì . Chỉ có điều cháu hay bị đi cầu táo , thường 2 ngày mới đi một lần .

Cái mà tôi lo lắng nhất là cháu ít chịu làm theo mệnh lệnh của người lớn . Khi giao tiếp thì yêu cầu gì cháu cũng nói đúng ngay chứng tỏ cháu hiểu , hoặc hỏi cháu thì cháu biết trả lời ' có " khi thích . Nhưng khi yêu cầu nhặt cho mẹ vật này vật kia thì cháu thường làm ngơ , phải quát lên thì đôi khi cháu mới làm đúng . Thế nhưng khi cháu chơi , chơi cùng cháu thì chỉ tay nói nhặt là cháu bò lại nhặt đưa lại mẹ liền . Tôi hết sức lo lắng kỹ năng nghe hiểu và vâng lời của cháu .

Về các kỹ năng khác : Cháu biết tự đi dép , tự cởi quần , tự kéo quần lên sau khi đi vệ sinh , tự cầm nước uống , xỏ khối dù nhỏ . Nói chung là vận động tinh và thô tốt , làm được ngay không cần phải hướng dẫn nhiều lần. Khi mắc tiểu biết lại lấy bô đưa đến cho mẹ giúp . Biết nhìn theo tay mẹ chỉ , nhưng phản xạ không nhanh . Khi chơi mẹ chỉ tay hướng dẫn đặt khối nhưng có vẻ không quan tâm lắm , tư duy theo cách của mình, mẹ phải vừa chỉ vừa nhắc mấy lần mới để ý làm theo .

Tuy chậm như vậy nhưng cháu biết hết đồ nào của ai , dùng để làm gì trong nhà . Biết quan hệ nhân quả bất đèn bất quạt rồi quay lại nhìn xem sáng hay quay chưa từ sớm . Biết bàn chải để chải răng , lược để chải đầu . rơ mót dùng để điều khiển tivi và bắt chước người lớn ..... Khi chơi bị đau cháu biết tư chìa tay đau thổi và chạy lại chìa tay cho mẹ thổi hộ .

Về cảm xúc , tôi nghĩ là cháu hoàn toàn bình thường . Biết vui vẻ cười đùa với gia đình và mọi người đúng lúc . Khi có gì vừa ý hay thích thú điều gì là quay lại kiếm người lớn để chia sẻ cười ngay . Khi xem ti vi ca nhạc thiếu nhi hay đĩa " Bé yêu biết nói " thì rất thích thú và làm theo giống động tác trên ti vi . Lúc xem ti vi nói đến bộ phận cơ thể nào thì bé làm theo đến đó ví dụ : cằm thì bé chỉ cằm mình.... , nhưng khi ra ngoài chươgn trình đó mẹ hỏi 'cằm con đâu' thì không chịu chỉ . Không biết chỉ cả áo đẹp , quần đẹp ... Nói chung là chỉ làm một số rất ít theo yêu cầu như há mồm , thè lưỡi, giơ tay , ngồi xuống , đứng lên , đưa cho mẹ , cới dép , đi dép , đội mũ, kéo quần . Khi không vừa ý gì là cháu lắc đầu quầy quậy .

Thời gian gần đây , từ khi đi học ở trường cháu đặc biệt theo mẹ , ngồi chơi hay làm gì cũng muốn rủ mẹ ngồi kế bên . Dù đang xem chăm chú, nếu mẹ lén bỏ đi là phát hiện ra liền và chạy đi kiếm , kiếm không ra là la khóc phải đến 10 - 15 phút mới chịu nín .

Tóm lại tôi lo lắng nhiều ở kỹ năng nghe hiểu và tuân theo mệnh lệnh của cháu . Tôi đã đọc rất nhiều tài liệu để test về tự kỷ , nhưng theo các công cụ đó có vẻ như cháu vượt qua phần lớn , bị mắc lại rất ít . Vì trong các công cụ đó , cái mà cháu yếu nhất về nghe hiểu và làm theo thì trong bài test họ lại chỉ yêu cầu hiểu những mệnh lệnh đơn giản . Nếu theo đó chưa chắc cháu đã tự kỷ .

Sở dĩ tôi viết dài dòng như vậy vì tôi thật sự buồn và lo lắng , rất muốn các anh chị giúp tôi vì tôi đã có một cháu trai anh của bé 10 tuổi bị tự kỷ rất nặng , thế nên tôi cũng đã lăn lộn , đọc sách , tìm hiểu , tham dự nhiều hôi thảo về tự kỷ . Tôi đã có kiến thức tương đối khá về tự kỷ ( tôi tự nghĩ thế ) nên tôi rất lo ngại khi bé em cũng có dấu hiệu không tốt , dù rằng so với anh nó thì khá hơn nhiều lắm . Do đó tôi hy vọng mình tích cực can thiệp sớm và đúng cách sẽ giúp bé vượt qua . Tôi rất cần sự giúp đỡ của những nhà chuyên môn , do đó tôi muốn đăng ký để được 'Con của mẹ" hỗ trợ giúp tôi thông tin và chương trình can thiệp thích hợp cho cháu .
Tôi không muốn đưa bé đi khám để kiểmm tra xem có tự kỷ không vì tôi biết dù có kêt luận tự kỷ hay không cũng không giải quyết chuyện gì , khi bé đã có dấu hiệu lạ và chậm hơn bạn nó , nhất định phải được hỗ trợ và can thiếp sớm .

Hiện nay , cháu đi học trường mẫu giáo thường ban ngày . Chiều tối về là tôi chơi và can thiệp cho cháu .
Tôi hiện đang can thiệp cho cháu bằng cách chơi giao tiếp , chơi luân phiên ( cái này cháu biết chơi tốt ) , dạy màu sắc , dạy vi tính các chương trình học của trẻ em như bé vui học , bút chì thông minh ( cháu rất thích học vi tính ) và tăng cường giải thích sự vật ,sự việc đang diễn ra , ra mệnh lệnh yêu cầu cháu thực hiện .

Xin cám ơn các anh chị đã đọc bài viết dài này của tôi . Rất mong tin của các anh ch

[Nguyen,Anh]

Chào bạn,

Tôi thông cảm với nỗi lo lắng của hai vợ chồng bạn khi vừa giúp đỡ con lớn 10 tuổi, vừa phập phồng lo cho con nhỏ 2 tuổi. Tôi đọc những gì bạn mô tả về bé 2 tuổi (26 tháng) rồi. Chính bạn cũng thấy bé có nhiều điểm khá hơn cậu anh khi cậu anh ở tuổi này. Bé phát triển có vẻ ổn định ở một số kỹ năng, riêng ngôn ngữ thì còn yếu. Tôi không dám xác quyết rối loạn ngôn ngữ là khó khăn duy nhất vì tôi chưa được gặp bé trực tiếp, chỉ thấy rằng bé đã tự làm một số công đoạn vệ sinh cá nhân, là điều các em bé nhóm tự kỷ không làm được.

Tôi cảm phục bạn đã vượt qua những khó khăn đầu tiên: băn khoăn về tên của rối loạn. Đúng là tên rối loạn cách nàođó không cần thiết bằng việc phải làm gì để hỗ trợ con. Bạn cũng đã hỗ trợ và đang tiếp tục làm thế. Bạn tìm đọc chuẩn phát triển ở trang nhà này, rồi so với con, và định ra những gì cần dậy, những gì chưa cần dậy ngay bây giờ. Khi soạn bài, bạn để ý chọn những gì vui, màu sắc, hợp sở thích và số tuổi của con. Nên đem vào bài học những cử động đứng lên ngồi xuống thay vì bắt con 2 tuổi phải ngồi bàn với giấy bút.

Về khó khăn làm theo mệnh lệnh, tôi chưa biết chính xác bé có chú ý nghe, hay nghe nhưng không hiểu. Tôi nghiêng về đoán định bé không chú ý, vì xem ra bé có nhận thức tạm ổn định. Ngoài ra, bé cũng có thể đang ở tuổi bướng bỉnh. (Người Mỹ sợ số tuổi terrible two này lắm, các em bướng). Nếu bạn muốn con làm theo mệnh lệnh, đừng làm ra vẻ bạn đang dậy con học. Bạn có thể nhờ bố, ông, bà... ôm bé, rồi bạn ra lệnh "dơ tay nào, nghiêng đầu nào, cười hi hi nào...", và ngay cả "chổng mông nào"... Nghĩa là nên có gì đó theo hình thức vui chơi. Bạn cũng có thể lấy vài quả bóng màu, rồi để một cái rổ/thùng gần gần, sau đó bạn bảo con "lấy bóng màu đỏ ném vào thùng", "bóng màu xanh bỏ vào bụng", "bóng màu cam dấu sau lưng"...

Mũi nhọn thứ nhì tôi nghĩ nên nằm ở ngôn ngữ bày tỏ. Bạn sẽ phải soạn ra một số từ thường dùng, từ có phụ âm đầu dễ (xin xem chuẩn phát triển âm thanh bên Nguồn Liệu) để dậy cho con. Việc khuyến khích bé nói sẽ không phải một sớm một chiều. Hy vọng bạn kiên nhẫn. (Rất nhiều phụ huynh muốn biết "mấy tháng nữa thì con tôi nói". Câu này không ai trả lời được). Bạn cũng nên nghĩ đến việc dùng hình ảnh để con lấy mà tỏ ý, coi như đó là cây cầu nối giữa "chưa nói được" đến "nói được".

Khi bạn viết về con, bạn đừng ngại dài hay ngắn. Ngắn mà không đủ chi tiết thì khó cho CCM hỗ trợ. Bạn nghĩ về những đề nghị của chúng tôi, rồi quay lại cho chúng tôi biết bạn sẽ thực hiện thế nào, cần hỗ trợ gì thêm...

Sinh con ra, con đau ốm sổ mũi nhức đầu đã làm cha mẹ đau lòng. Con có khó khăn trong học tập, cha mẹ sẽ lo âu gấp bội. Tuy vậy, bạn đừng để nỗi lo làm tâm tư buồn sầu, ý chí yếu đuối. Vì con, mình sẽ đi mọi con đường phải đi, và chúng tôi đi cùng bạn.

[CUN2009]

Chị Tường anh thân mến

Cám ơn chị rất nhiều đã động viên và hứa sẽ hỗ trợ giúp bé . Mặc dù biết lo lắng thái quá cũng không giải quyết việc gì, vấn đề là chương trình hành động thế nào cho phù hợp và hiệu quả , tuy nhiên là con người , không dễ gì kiểm soát được trạng thái cảm xúc đó . Khi thấy có thêm người có chuyên môn và uy tín như chị đồng hành, tôi cảm thấy vững tin hơn.

Tuy vậy, bạn đừng để nỗi lo làm tâm tư buồn sầu, ý chí yếu đuối. Vì con, mình sẽ đi mọi con đường phải đi, và chúng tôi đi cùng bạn.

Tôi sẽ nghe theo lời khuyên của chị dạy tập trung vào 2 vấn đề : về làm theo lệnh và tăng cường khả năng nói của bé . Hiện nay tôi cũng can thiệp dạy kỹ năng và nhận thức chủ yếu thông qua chơi trên sàn . Ví dụ xếp khối : tôi dạy xếp khối đúng vị trí hình dạng tròn , vuông , tam giác . Dạy màu sắc của khối đó như : con đang xếp khối tam giác màu đỏ đó . Dạy làm lệnh : Con đưa cho mẹ hình vuông màu đỏ . Dạy luân phiên : Mẹ xếp 2 khối chồng lên nhau , con xếp tiếp tục đi . Cứ như vậy trong 1 trò chơi tôi luôn cố gắng khai thác dạy nhiều khía cạnh .
Hiện nay cháu chưa biết ngồi vào bàn , nên tôi chỉ dạy thông qua chơi . Ví dụ hỏi tai đâu thì tôi hát và làm mẫu : giơ tay lên đầu , nắm lấy cái tai , lắc lư cái đầu . Cháu nghe hát và cười nhìn mẹ làm theo . Lần sau tôi chỉ hát mà không làm mẫu , cháu vẫn tự làm theo .
Tuy nhiên tôi thấy chỉ khi nào vui vẻ thì bé sẽ làm theo rất tốt , còn khi nào không vui thì nghe mẹ hát là la lên , lắc đầu không cho mẹ hát tiếp .

Tôi thấy điểm mất cân bằng của bé là bé tự quan sát và bắt chước mọi hoạt động của mọi người trong nhà , tôi cứ nghĩ kỹ năng bắt chước sẽ bao gồm cả bắt chước hành vi và bắt chước ngôn ngữ , nhưng với bé , ngôn ngữ rất khó . Phải ép lắm bé mới nói những từ mình yêu cầu .

Còn điểm này tôi muốn chị tư vấn giúp tôi . Tôi đang băn khoăn vì sau khi đi học được 2 tuần đầu có vẻ ổn , khoảng 4 ngày nay cháu giở chứng theo bám mẹ ghê gớm , thoáng thấy bóng mẹ là chạy kiếm , không được là khóc lóc , la hét ghê gớm . Nhưng mẹ chạy lại thì nín ngay . Cô giáo nói ở trường 4 ngày nay cũng hay khóc , không chụi ngồi cùng các bạn trong khi trước đây không như thế . Tôi nghĩ cháu đang có một chấn động tâm lý gì đó mà mình chưa biết được . Theo chị thì tôi nên giải quyết chuyện này thế nào : Tạm nghỉ học hay mẹ tránh ít tiếp xúc với con để giảm theo ...

Xin cám ơn chị nhiều , có gì thắc mắc tôi sẽ tiếp tục phiền chị , chị nhé .

[Nguyen,Anh]

Còn điểm này tôi muốn chị tư vấn giúp tôi . Tôi đang băn khoăn vì sau khi đi học được 2 tuần đầu có vẻ ổn , khoảng 4 ngày nay cháu giở chứng theo bám mẹ ghê gớm , thoáng thấy bóng mẹ là chạy kiếm , không được là khóc lóc , la hét ghê gớm . Nhưng mẹ chạy lại thì nín ngay . Cô giáo nói ở trường 4 ngày nay cũng hay khóc , không chụi ngồi cùng các bạn trong khi trước đây không như thế . Tôi nghĩ cháu đang có một chấn động tâm lý gì đó mà mình chưa biết được . Theo chị thì tôi nên giải quyết chuyện này thế nào : Tạm nghỉ học hay mẹ tránh ít tiếp xúc với con để giảm theo ...

Bạn có thể đoán đúng: tâm lý có gì đó nên con khóc đòi mẹ khi ở trong lớp. Không phải cô đánh mắng gì, nhưng nhiều khi cô phải ép con chút chút để con hòa vào sinh hoạt của bạn bè cùng lớp, nên con không đồng ý, con sợ, con hoảng... Hai tuần đầu cô còn để con tự do cho con làm quen, sau đó cô phải dậy, phải uốn nắn thì con không thích.

Tuổi của con bạn còn là tuổi măng non. Có bám lấy mẹ cũng không phải là điều lạ. Tôi nghĩ bạn không nên cho con nghỉ học, cũng không nên giảm tiếp xúc với con. Bạn nên chọn phuơng pháp ở giữa: cho con đi học ít giờ hơn một chút, nhưng vẫn học mỗi ngày. Nếu có thể thì bạn ở lại với con, khi con ra chơi hay đi ngủ thì bạn chào con để ra về. (Đừng nói dối "mẹ đi ra ngoài một tí" rồi đi luôn).

Cám ơn chị rất nhiều đã động viên và hứa sẽ hỗ trợ giúp bé . Mặc dù biết lo lắng thái quá cũng không giải quyết việc gì, vấn đề là chương trình hành động thế nào cho phù hợp và hiệu quả , tuy nhiên là con người , không dễ gì kiểm soát được trạng thái cảm xúc đó . Khi thấy có thêm người có chuyên môn và uy tín như chị đồng hành, tôi cảm thấy vững tin hơn.

Vậy mình giữ diễn đàn thế này để nếu giúp nhau được gì, mình giúp nhau nhé.

Xin cám ơn chị nhiều , có gì thắc mắc tôi sẽ tiếp tục phiền chị , chị nhé .

Nhìn chung, những gì bạn đang dậy cho con là tốt. Cũng may là bạn có thời gian cho con. Bạn có gì thắc mắc, cứ hỏi. Dần dà rồi tôi sẽ nói với bạn về chuyện hành vi, vì đây cũng là mảng quan trọng.

[CUN2009]

Chị Tường anh thân mến

Cám ơn chị về lời khuyên . Tôi sẽ thực hiện theo đó để cân bằng cả 2 vấn đề , vẫn tiếp tục đi học, không bị mất thời gian đã làm quen với trường lớp kẻo nếu cho nghỉ lần sau đi cháu sẽ còn khóc nhiều hơn . Tuy nhiên vì không thể có thời gian ở trường với cháu nên tôi sẽ chọn giải pháp đón sớm hơn . Khi nào bé mệt trong người thì mới cho nghỉ học ở nhà .
[quote=]Tôi nghĩ bạn không nên cho con nghỉ học, cũng không nên giảm tiếp xúc với con. Bạn nên chọn phuơng pháp ở giữa: cho con đi học ít giờ hơn một chút, nhưng vẫn học mỗi ngày. Nếu có thể thì bạn ở lại với con, khi con ra chơi hay đi ngủ thì bạn chào con để ra về[/quote]

Việc bé la khóc đòi mẹ , tôi cũng nghĩ đến chuyện hành vi và cần giải quyết dứt điểm . Khổ nỗi ngoài chuyện la khóc theo mẹ , cả ngày cháu không có hành vi gì , chơi rất ngoan khi mẹ đi làm . Do đó tôi không dứt điểm được vì thương bé , nên bé thường khóc là mẹ cho theo . Có lẽ tôi phải dứt điểm chuyện này chị nhỉ , và giải thích không được , mẹ bận , con có khóc cũng nằm đó .

Ngoài ra tôi cũng muốn xin hỏi chị về việc giúp học bé nhận biết . Hiện nay khi học bé không chịu chỉ tay vào vật khi mình hỏi . Nếu nắm tay bé chỉ vào đó bé rụt ra ngay . Tôi chưa nghĩ ra cách gì tự nhiên hơn để giúp bé chịu chỉ tay vào vật mình hỏi . ví dụ : Khi học nhận biết vật , tôi cho bé học chương trình vi tính " bé vui học " trong đó có nhiều loại vật . Nếu tôi nói bé : xe đạp đâu ? thì bé không chiụ chỉ vào màn hình . Tôi lại di chuột vào đó và hỏi : Xe đạp đây phải không ? thì bé đáp " dạ " . Tôi muốn dạy kỹ năng chỉ tay vào vật hay hình cho bé nhưng thây khó quá . Trong khi bé thích cái gì thì nó lại tự chỉ tay vào đó . Thậm chí mẹ chỉ tay mẹ vào màn hình , nó cũng không cho , gạt tay mẹ ra . Chỉ cho mẹ chỉ bằng con chuột vi tính .

Tôi cũng nghĩ đến việc thuê giáo viên về nhà can thiệp thêm , nhưng ba cháu lại cho rằng , đi học suốt ngày thế , tối về mẹ dạy là tốt nhất vì không ai hiểu con bằng mẹ . Và mẹ có thể chủ động dạy lúc bé vui vẻ dễ tiếp thu nhất , không phải cố định thời gian như cô giáo . Do đó để dạy bé tôi cũng sẽ phải lên giáo án và mục tiêu từng tuần , tôi đang định dạy bé theo các mục tiêu trong cuốn 100 bài can thiệp bằng hành vi ( cái đó chắc theo kiểu ABA ) nhưng tôi sẽ không ép theo kiểu cầm tay quá, chỉ bám theo mục tiêu để dạy thôi . Còn cách dạy sẽ phải nghĩ sao cho tự nhiên nhất . Vì tôi thấy theo 100 bài đó , rất nhiều kỹ năng bé đã tự có qua quan sát mà không cần phải cầm tay chỉ việc .
Về phần thưởng khi dạy , lâu nay khi bé làm được việc gì , bé rất thích khen, do đó tôi chỉ toàn thưởng bằng cách khen, nhưng theo chị , tôi có nên thưởng thêm bằng đồ ăn thức uống mà bé thích không ?

Ngoài ra tôi cũng sẽ yêu cầu cả nhà tích cực bắt bé phải phát âm khi cần điều gì và chỉ tay vào vật đó . Nếu nó không chịu làm thì mình cứ làm mẫu cho nó xem .

Cám ơn chị nhiều lắm chị T.anh .

[Nguyen,Anh]

Cám ơn chị về lời khuyên . Tôi sẽ thực hiện theo đó để cân bằng cả 2 vấn đề , vẫn tiếp tục đi học, không bị mất thời gian đã làm quen với trường lớp kẻo nếu cho nghỉ lần sau đi cháu sẽ còn khóc nhiều hơn . Tuy nhiên vì không thể có thời gian ở trường với cháu nên tôi sẽ chọn giải pháp đón sớm hơn . Khi nào bé mệt trong người thì mới cho nghỉ học ở nhà .

Vậy nhé, cố gắng giúp con quen với việc rời xa mẹ để đi học.

Việc bé la khóc đòi mẹ , tôi cũng nghĩ đến chuyện hành vi và cần giải quyết dứt điểm . Khổ nỗi ngoài chuyện la khóc theo mẹ , cả ngày cháu không có hành vi gì , chơi rất ngoan khi mẹ đi làm . Do đó tôi không dứt điểm được vì thương bé , nên bé thường khóc là mẹ cho theo . Có lẽ tôi phải dứt điểm chuyện này chị nhỉ , và giải thích không được , mẹ bận , con có khóc cũng nằm đó .

Đúng là để cho con khóc thì khó. Mình đây cũng không hẳn đã ngon lành mà dứt áo đi khi con khóc. Nhưng vì con có những khó khăn, nên mình cố dậy con vậy, bạn nhé.

Ngoài ra tôi cũng muốn xin hỏi chị về việc giúp học bé nhận biết . Hiện nay khi học bé không chịu chỉ tay vào vật khi mình hỏi . Nếu nắm tay bé chỉ vào đó bé rụt ra ngay . Tôi chưa nghĩ ra cách gì tự nhiên hơn để giúp bé chịu chỉ tay vào vật mình hỏi . ví dụ : Khi học nhận biết vật , tôi cho bé học chương trình vi tính " bé vui học " trong đó có nhiều loại vật . Nếu tôi nói bé : xe đạp đâu ? thì bé không chiụ chỉ vào màn hình . Tôi lại di chuột vào đó và hỏi : Xe đạp đây phải không ? thì bé đáp " dạ " . Tôi muốn dạy kỹ năng chỉ tay vào vật hay hình cho bé nhưng thây khó quá . Trong khi bé thích cái gì thì nó lại tự chỉ tay vào đó . Thậm chí mẹ chỉ tay mẹ vào màn hình , nó cũng không cho , gạt tay mẹ ra . Chỉ cho mẹ chỉ bằng con chuột vi tính .

Bạn thử làm một món gì đó đẹp đẹp cho con cầm chỉ xem sao. Bên này mình thấy họ bán cái bàn tay bằng móp, hoặc cái gậy bà tiên...

Tôi cũng nghĩ đến việc thuê giáo viên về nhà can thiệp thêm , nhưng ba cháu lại cho rằng , đi học suốt ngày thế , tối về mẹ dạy là tốt nhất vì không ai hiểu con bằng mẹ . Và mẹ có thể chủ động dạy lúc bé vui vẻ dễ tiếp thu nhất , không phải cố định thời gian như cô giáo . Do đó để dạy bé tôi cũng sẽ phải lên giáo án và mục tiêu từng tuần , tôi đang định dạy bé theo các mục tiêu trong cuốn 100 bài can thiệp bằng hành vi ( cái đó chắc theo kiểu ABA ) nhưng tôi sẽ không ép theo kiểu cầm tay quá, chỉ bám theo mục tiêu để dạy thôi . Còn cách dạy sẽ phải nghĩ sao cho tự nhiên nhất . Vì tôi thấy theo 100 bài đó , rất nhiều kỹ năng bé đã tự có qua quan sát mà không cần phải cầm tay chỉ việc .

Đúng rồi, bạn cứ tìm gì đó cho tự nhiên, vì con còn bé. Về tìm giáo viên, khi bạn thấy con không đáp ứng nhiều thì mới cần cô.

Về phần thưởng khi dạy , lâu nay khi bé làm được việc gì , bé rất thích khen, do đó tôi chỉ toàn thưởng bằng cách khen, nhưng theo chị , tôi có nên thưởng thêm bằng đồ ăn thức uống mà bé thích không ?

Nếu con thích khen, bạn cứ khen thôi đã. Con lớn lên chút nữa sẽ không thèm nghe khen, không thích phỉnh phờ. đấy là lúc mình tìm quà này quà kia.

Ngoài ra tôi cũng sẽ yêu cầu cả nhà tích cực bắt bé phải phát âm khi cần điều gì và chỉ tay vào vật đó . Nếu nó không chịu làm thì mình cứ làm mẫu cho nó xem .

Vâng, cái này cả nhà phải xúm vào "đàn áp" thôi bạn ạ. Cố lên nhé.

Cám ơn chị nhiều lắm chị T.anh .

Thôi, cámơn mãi. Quen nhau rồi mà. Mai này bé nói rõ, nói giỏi, cám ơn lần cuối là đủ rồi.

[CUN2009]

Dạ , cám ơn chị . Tôi sẽ thực hiện và thông tin báo chị biết . Tất nhiên còn phải nhờ chị tiếp tục giúp đỡ và tư vấn khi gặp khó khăn .

[CUN2009]

Chị Tường anh ơi

Sau mấy ngày tập trung mấy mũi nhọn như chị hướng dẫn em thấy tình hình bé nhà em như sau :

Về ngôn ngữ : đã chiụ khó nói theo rất nhiều tử . đặc biệt khi bé đang vui vẻ hoặc muốn xin điều gì . Bé có thể nói theo những từ mình yêu cầu khá rõ như : Chị , mở , bế , đi và có vẻ cộng tác phát âm theo yêu cầu . Và bé tự nói những cụm từ mình chưa hiểu đựoc khi cần yêu cầu ai cái gì . Em hy vọng khả năng này sẽ tăng lên nhanh trong thời gian tới .

Về việc nghe hiểu làm theo : đã có vẻ chịu làm theo hơn trước , hiểu hình như cũng khá hơn . Trước đây khi bé đang cầm vật gì , em chìa tay xin , nó có khi đưa , có khi giữ không nói gì, không thể hiện gì . Nay ai hỏi xin nếu bé thích thì đưa , còn không thích thì bé lắc đầu . ( Như thế nó không đưa là do nó muốn giữ chứ không phải nó không hiểu hoặc không quan tâm đến câu hỏi của mình chị nhỉ ) .

Về việc dạy nhận biết : Em thấy dạy bé không khó lắm . Chỉ cần làm đi làm lại vài lần , chừng 5-6 lần vào những lúc khác nhau là lần sau nó nhớ tới đó cần làm gì . Ví dụ : Khi học vi tính , em chỉ ghế nhựa sai lấy cho mẹ ngồi . Lần đầu tiên , nó quay lại nhìn theo tay mẹ chỉ nhưng có vẻ không hiểu lắm là phải lấy ghế , em chỉ tận tay cho bé lấy mang đưa mẹ . chừng 4 lần sai và nhắc như thế . đến lần học thứ 5 là tự kéo ghế cho mình và đi lấy ghế nhựa cho mẹ ngồi không cần sai nữa .
Hoặc như hỏi bé : con có yêu mẹ không ? Bé trả lời "Có " hỏi tiếp " Yêu mẹ để đâu " nó không có biểu hiện gì , mình cầm tay bé đưa lên đầu bé . Chừng 5-6 lần làm như vậy, nay hỏi yêu mẹ để ở đâu là biết tự vỗ lên đầu .

Tuy nhiên em vẫn đang đau đầu với việc đi học ở trường của bé . Cô giáo nói dạo này bé vẫn tệ . Ở trường mặt mũi buồn so , không chụi ngồi chơi , chỉ thích nằm . Sáng đến khóc dãy lên . Cô còn nói gọi không quay lại . Thế nhưng , khi bất cứ ai trong gia đình đến đó , chỉ đứng ngoài cửa sổ mà bé chưa thấy , cô giáo nhìn thấy nói nhưng không chỉ tay " Cún về kìa " là nó nhỏm dạy , nháo nhác nhìn ra cửa . Em thấy như thế rõ ràng nó đã hiểu lời cô nói . Còn nếu ai đi đón lên tiếng gọi " cún ơi " là nó quay lại , chạy ra kiếm ngay . Ở nhà giờ gọi nó vẫn quay lại nhìn mình , đôi khi gọi lớn tiếng nó còn giật mình nữa . Em thấy khi đi học , nó không thích nên chẳng thèm đáp ứng nữa , hành vi tệ đi hơn . Không biết phải làm sao với nó nữa.

Tuy Ở trường không chụi chơi , cứ nằm è ra vậy . Nhưng có ai đón ra khỏi cổng trường là hết sức vui vẻ ,như trở thành một đứa trẻ khác hẳn , vui vẻ chào hỏi mọi người , vửa đi vừa chỉ những vật ở dọc đường mà bé quan tâm . Về nhà chạy chơi cả buổi đâu có nằm như ở trường . Và em vẫn thấy nó học được một số kỹ năng từ cô và bạn như kỹ năng mặc quần . Nó thể hiện rất bài bản : tụt quần đang mặc ra , cầm quần mới lên , tìm cạp quần , giơ ra , giũ mạnh quần cái cho long ống ra , dựa vào tường , xỏ chân vào . Rõ ràng những hành vi có thứ tự thế là nó đã học bài bản từ cô giáo . Có lẽ cần thêm thời gian cho nó thích ứng với trường lớp chị nhỉ , vì 2 tuần đầu đi học , nó không nằm è như thế , ngồi chơi xem cô dạy mà . Em khó nghĩ chuyện này quá , đôi khi nghĩ cho nó nghỉ học vì sơ nó quen thói nằm thì chết , nó sẽ trì trệ ra . Nhưng lại nghĩ nó vẫn cần đi học có chương trình hẳn hoi để tiếp thu vì hiện em thấy nó đang ở giai đoạn chịu khó quan sát bắt chước mọi người , mọi hoạt động . Nhờ chị tư vấn giúp em ạ .

So với bảng chuẩn ở chương trình của chị , em thấy nó chỉ yếu phần phát triển ngôn ngữ thôi gồm nói ( quá yếu ), nghe , hiểu ( yếu hơn cùng tuổi ) còn các kỹ năng khác thì ok , thậm chí có cái còn vượt yêu cầu . Do đó em tập trung 2 mũi nhọn như chị đã hướng dẫn gồm : tăng cường hướng dẫn cho bé theo hướng cầm tay chỉ việc , chỉ bảo giải thích mọi sự vật hiện tượng đang diễn ra xung quanh cho bé nạp thêm kiến thức , tăng cường yêu cầu bé nói mới đáp ứng .

Em mong tiếp tục được chị quan tâm và chỉ bảo giúp em .

Cám ơn chị nhiều

[Nguyen,Anh]

Về ngôn ngữ : đã chiụ khó nói theo rất nhiều tử . đặc biệt khi bé đang vui vẻ hoặc muốn xin điều gì . Bé có thể nói theo những từ mình yêu cầu khá rõ như : Chị , mở , bế , đi và có vẻ cộng tác phát âm theo yêu cầu . Và bé tự nói những cụm từ mình chưa hiểu đựoc khi cần yêu cầu ai cái gì . Em hy vọng khả năng này sẽ tăng lên nhanh trong thời gian tới .

Tin vui rồi đấy. Thừa thắng xông lên nhé.

Về việc nghe hiểu làm theo : đã có vẻ chịu làm theo hơn trước , hiểu hình như cũng khá hơn . Trước đây khi bé đang cầm vật gì , em chìa tay xin , nó có khi đưa , có khi giữ không nói gì, không thể hiện gì . Nay ai hỏi xin nếu bé thích thì đưa , còn không thích thì bé lắc đầu . ( Như thế nó không đưa là do nó muốn giữ chứ không phải nó không hiểu hoặc không quan tâm đến câu hỏi của mình chị nhỉ ) .

Lắc và gật đầu cũng khó dậy đối với một số bé. Em cố dậy thêm gật đầu đi!

Về việc dạy nhận biết : Em thấy dạy bé không khó lắm . Chỉ cần làm đi làm lại vài lần , chừng 5-6 lần vào những lúc khác nhau là lần sau nó nhớ tới đó cần làm gì . Ví dụ : Khi học vi tính , em chỉ ghế nhựa sai lấy cho mẹ ngồi . Lần đầu tiên , nó quay lại nhìn theo tay mẹ chỉ nhưng có vẻ không hiểu lắm là phải lấy ghế , em chỉ tận tay cho bé lấy mang đưa mẹ . chừng 4 lần sai và nhắc như thế . đến lần học thứ 5 là tự kéo ghế cho mình và đi lấy ghế nhựa cho mẹ ngồi không cần sai nữa .
Hoặc như hỏi bé : con có yêu mẹ không ? Bé trả lời "Có " hỏi tiếp " Yêu mẹ để đâu " nó không có biểu hiện gì , mình cầm tay bé đưa lên đầu bé . Chừng 5-6 lần làm như vậy, nay hỏi yêu mẹ để ở đâu là biết tự vỗ lên đầu .

Những gì thành thói quen đều dễ cho con hơn. Tuy vậy, em cũng cho con biến báo mọt tí để khỏi rập khuôn.

Tuy nhiên em vẫn đang đau đầu với việc đi học ở trường của bé . Cô giáo nói dạo này bé vẫn tệ . Ở trường mặt mũi buồn so , không chụi ngồi chơi , chỉ thích nằm . Sáng đến khóc dãy lên . Cô còn nói gọi không quay lại . Thế nhưng , khi bất cứ ai trong gia đình đến đó , chỉ đứng ngoài cửa sổ mà bé chưa thấy , cô giáo nhìn thấy nói nhưng không chỉ tay " Cún về kìa " là nó nhỏm dạy , nháo nhác nhìn ra cửa . Em thấy như thế rõ ràng nó đã hiểu lời cô nói . Còn nếu ai đi đón lên tiếng gọi " cún ơi " là nó quay lại , chạy ra kiếm ngay . Ở nhà giờ gọi nó vẫn quay lại nhìn mình , đôi khi gọi lớn tiếng nó còn giật mình nữa . Em thấy khi đi học , nó không thích nên chẳng thèm đáp ứng nữa , hành vi tệ đi hơn . Không biết phải làm sao với nó nữa.

Em có thể nào có thời gian vào lớp với con một vài giờ không? Có thể lúc đầu em đến rồi về thì con sẽ khóc, nhưng rồi cũng thành thói quen thôi. Có thể bé đang cần một chiếc cầu nối từ nhà đến lớp để học giao tiếp và cộng tác với cô.

Tuy Ở trường không chụi chơi , cứ nằm è ra vậy . Nhưng có ai đón ra khỏi cổng trường là hết sức vui vẻ ,như trở thành một đứa trẻ khác hẳn , vui vẻ chào hỏi mọi người , vửa đi vừa chỉ những vật ở dọc đường mà bé quan tâm . Về nhà chạy chơi cả buổi đâu có nằm như ở trường . Và em vẫn thấy nó học được một số kỹ năng từ cô và bạn như kỹ năng mặc quần . Nó thể hiện rất bài bản : tụt quần đang mặc ra , cầm quần mới lên , tìm cạp quần , giơ ra , giũ mạnh quần cái cho long ống ra , dựa vào tường , xỏ chân vào . Rõ ràng những hành vi có thứ tự thế là nó đã học bài bản từ cô giáo . Có lẽ cần thêm thời gian cho nó thích ứng với trường lớp chị nhỉ , vì 2 tuần đầu đi học , nó không nằm è như thế , ngồi chơi xem cô dạy mà . Em khó nghĩ chuyện này quá , đôi khi nghĩ cho nó nghỉ học vì sơ nó quen thói nằm thì chết , nó sẽ trì trệ ra . Nhưng lại nghĩ nó vẫn cần đi học có chương trình hẳn hoi để tiếp thu vì hiện em thấy nó đang ở giai đoạn chịu khó quan sát bắt chước mọi người , mọi hoạt động . Nhờ chị tư vấn giúp em ạ .

Có một số việc thì nên là thói quen. Một số khác thì em tìm cách cho con thay đổi tí chút nhé.

So với bảng chuẩn ở chương trình của chị , em thấy nó chỉ yếu phần phát triển ngôn ngữ thôi gồm nói ( quá yếu ), nghe , hiểu ( yếu hơn cùng tuổi ) còn các kỹ năng khác thì ok , thậm chí có cái còn vượt yêu cầu . Do đó em tập trung 2 mũi nhọn như chị đã hướng dẫn gồm : tăng cường hướng dẫn cho bé theo hướng cầm tay chỉ việc , chỉ bảo giải thích mọi sự vật hiện tượng đang diễn ra xung quanh cho bé nạp thêm kiến thức , tăng cường yêu cầu bé nói mới đáp ứng .

Em mong tiếp tục được chị quan tâm và chỉ bảo giúp em .

Thế là hôm nay mẹ nó hứng khởi hơn mấy hôm đầu nhỉ. Thì vậy đấy, có lúc học ngoan, có lúc ì ra đẩy cũng chả đi. Giống cái... xe lu (từ này mìh học của một phụ huynh Hà Nội. Mình cũng chưa thấy xe lu ra làm sao )

Cám ơn chị nhiều

Đã bảo không nhận mà!

[CUN2009]

Chị Tường Anh thân mến

Chị ơi , hôm qua em đã cho cháu đi khám ở Bệnh viện Nhi đồng , bác sỹ kết luận cháu chỉ chậm phát triển so với lứa tuổi không có dấu hiệu tự kỷ và khuyên cho đi học ngay . Như thế em cũng cảm thấy nhẹ nhàng hơn nhiều rồi vì em biết nếu chậm phát triển, việc tác động sẽ đơn giản hơn nhiều so với có bệnh lý tự kỷ . Khi biết nó chỉ chậm mà không có bệnh lý , em sẽ cương quyết với những hành vi theo bám mẹ quá mức mà hiện nó đang làm . Nó khóc mấy em cũng kệ và giải thích "không được " thay vì trước đây cứ nương tay với nó .

Chị ơi , sau thời gian làm theo hướng dẫn của chị , đến nay nay nó chịu chỉ vật khi em hỏi rồi chị à . Giờ thì bảo "con chỉ đi "là nó chỉ vào ngay , mỗi tội chỉ chưa đúng vật mình hỏi . Ví dụ hỏi "con chỉ màu đỏ đi ", nó chỉ tay nhưng không chính xác khi thì đúng khi không. Như thế là đã chiụ chỉ , giờ thì tiếp tục dạy cho nó hiểu tên vật và màu sắc để nó chỉ đúng.

Em cũng đang tăng cường bắt nói khi muốn cái gì , giờ thì nó chịu cộng tác nói lắm rồi chị à , nó có thể nói theo rất nhiều từ khi mình yêu cầu , có từ âm rõ ràng , có từ chưa rõ . Nhưng em nghĩ nó không gặp khó khăn về việc phát âm vì nó sử dụng lưỡi tốt , biết lấy hơi , hút , thổi rất tốt . ( Vì tất cả các loại kèn hay vật chơi bằng cách thổi , nó chỉ nhìn làm mẫu 1 lần là thổi được ngay )

Cái em lo nhất ở bé là khả năng nghe hiểu và làm theo lệnh còn yếu nhiều so với các bạn, cái này em cũng sẽ tập từ từ nhưng cương quyết . Cái gì bé hiểu là bắt bé làm , không chịu làm thì cũng ra nắm tay bắt làm bằng được. Em thấy những việc đơn giản nó cũng hiểu khá khá , nhưng có chịu làm theo lệnh không lại là chuyện khác nữa chị .

Giờ thì em đang cho cháu đi học một buổi sáng , trưa ăn cùng các bạn xong đón về nhà ngủ , chiều ở nhà tác động thêm . Thế nhưng theo bs khám cho bé thì với hiện trạng như bé hiện nay, không cần làm vậy , cứ thả ra môi trường là bé có thể bật lên được mà không cần tác động riêng . Nhưng em không nghĩ vậy , em thấy bé chậm nhận thức vậy , mình nhất định phải tác động thêm vào riêng cho nó để bé có thể bật lên theo các bạn chứ chị nhỉ ?

Cám ơn chị đã quan tâm chia sẻ cùng gia đình em.