Em vẫn băn khoăn về vấn đề "nói" của con

[Nguyen,Anh]

Bị "shock" là lý do khiến trẻ có thể không nói, nhưng loại shock này đến từ những trường hợp khá khủng khiếp và bi kịch. Tôi không nghĩ bé của bạn ở trong trường hợp này.

Khi bé có vẻ có thể nói nhưng không chịu nói, bạn nên tạo những cơ hội cho con nói. Thí dụ bạn cất bánh kẹo, gối, gấu bông... để con phải hỏi xin, chỉ những món con thích để con gọi tên... Ban có cho biết bé biết nhìn miệng mẹ để quan sát khẩu hình miệng. Đây là kỹ năng không phải bé nào cũng có. Bạn chọn ra những từ cần thiết quanh ngày sống của bé, rồi lọc lại những chữ dễ phát âm để dậy bé. Bạn xem bên nguồn liệu sẽ thấy danh sách những phụ âm dễ cho tuổi của bé.

[Nguyễn Mỹ]

Vâng, em sẽ vô trang đó coi tài liệu và tập cho con. KHó đâu các anh chị giúp em gỡ rối nha.

Qua những bài viết nói cụ thể về tình trạng của con, em thấy có lẽ biện pháp hện giờ em nên theo là vẫn cho con học MG hòa nhập bình thường vì con cần có bạn (dù con không hẳn hòa nhập cùng bạn nhưng được sinh hoạt chung lớp với các bạn thì "ít còn hơn không" phải không chị?), em đang liên lạc tìm thầy/cô về nhà dạy kèm cháu.

Phương pháp này của em có được không a?

[Nguyễn Mỹ]

À, em quên mất. DẠo này cháu về rất thích được luyện môi và lưỡi, những âm, từ như: liu lo liu lo líu lo, la la la là, lá lá lá la, rồi cuộn lưỡi vào vòm miệng rồi tự đẩy lưỡi ra. Những lúc như thế cháu thường nhìn mẹ chờ đợi, và khi mẹ hào hứng phụ họa thì cháu rất thích, khi đó cháu là thầy giáo, còn mẹ cháu là hsinh . Nhưng em thấy con rất vui và hạnh phúc. Nhiều lúc em giả vờ lơ lơ, liền bị cháu kéo áp sát 2 má mẹ vào mặt và nhìn sâu vào mắt mẹ, miệng lặp lại những giai điệu trên mong mẹ hưởng ứng. Có khi đang có khách hoặc đang đi đâu đó mà con "nổi hứng" kiểu vậy và mẹ cũng tích cực hưởng ứng khiến cho 2 mẹ con bỗng nhiên trở nên "chẳng giống ai" cả.

[Nguyen,Anh]

Qua những bài viết nói cụ thể về tình trạng của con, em thấy có lẽ biện pháp hện giờ em nên theo là vẫn cho con học MG hòa nhập bình thường vì con cần có bạn (dù con không hẳn hòa nhập cùng bạn nhưng được sinh hoạt chung lớp với các bạn thì "ít còn hơn không" phải không chị?), em đang liên lạc tìm thầy/cô về nhà dạy kèm cháu.

Phương pháp này của em có được không a?

Thực tế nếu tới nhà thầy cô học thêm thì sẽ đỡ cho ba mẹ cháu hơn, nhưng kẹt nỗi cái tính của cháu "ngang ngang" giống tính ba, ra ngoài đường thì không chịu đội mũ nón, không chịu bao tay bao chân gì hết, cả khẩu trang cũng không. MÀ đường phố SàiGòn thì ...nhiều khi đeo khẩu trang cũng còn bị viêm nữa là không. Cái thân cháu giống như thân "cây cảnh" tuy đẹp đấy nhưng yếu ớt trước môi trường lắm, đã vậy khi ốm còn mệt mỏi hơn vì không nạp được ksinh quá 5 ngày, thuốc bổ thì lại càng không vì hễ uống vào là tiêu chảy nên mẹ cháu đành phải "chắt chiu" từng gram cân nặng của cháu. Tính cách của cháu "báo hại" mẹ cháu phải "bỏn xẻn" từng đồng chi tiêu để đủ tiêu chuẩn một tháng vài cữ "xuất ngoại" (ra khỏi nhà đi chơi, thăm người thân) bằng taxi, còn vừa rẻ vừa có máy lạnh, lại được vivu như đi xe bus thì "đừng hòng chiêu dụ" được cháu vì cháu không thích cảnh chen chúc đông đúc, chỉ thích được "phục vụ riêng" thôi

CCM làm sao có thể nói "không được" hả bạn? Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh! Mình chỉ sợ rằng bé được giữ trong môi trường như thế thì càng lúc càng khó ra ngoài chơi, mà Saigon ta chắc càng ngày càng bụi bặm chứ chả khá hơn đâu (ít nhất là trong năm mưuời năm tới).

Riêng kháng sinh, bạn nên cẩn thận nhé. Nhiều khi bác sĩ thấy trẻ con ho, sốt thì cho kháng sinh. Nếu trẻ chỉ cúm, cảm (cúm là độ nặng hơn của cảm), thì kháng sinh chả làm gì được virus đâu. Kháng sinh chỉ trị vi khuẩn thôi. Mình thấy các bác sĩ của CCM sẽ lấy que bông quẹt vào cổ họng trẻ con khi chúng bệnh rồi đem thử. Nếu đấy là strep throat mới đúng là vi khuẩn, lúc đó họ dùng kháng sinh. Nếu không, họ bảo "về uống thuốc giảm sốt, từ 3 đến 5 ngày sẽ hết. Uống nhiều nước cam nước chanh, vitamin C vào nhé!" Thế thôi. Dĩ nhiên, nếu sốt 40 độ thì phải chạy vào cấp cứu để giảm sốt, nhưng cũng không kháng sinh gì đâu. Ngay mình đây, già bằng này, nha sĩ vẫn không cho uống kháng sinh vì đợt trước đó uống mới chỉ là 5 tuần trước. Điều đó có nghĩa kháng sinh có phản ứng phụ nào đó rất hại.

À, em quên mất. DẠo này cháu về rất thích được luyện môi và lưỡi, những âm, từ như: liu lo liu lo líu lo, la la la là, lá lá lá la, rồi cuộn lưỡi vào vòm miệng rồi tự đẩy lưỡi ra. Những lúc như thế cháu thường nhìn mẹ chờ đợi, và khi mẹ hào hứng phụ họa thì cháu rất thích, khi đó cháu là thầy giáo, còn mẹ cháu là hsinh . Nhưng em thấy con rất vui và hạnh phúc. Nhiều lúc em giả vờ lơ lơ, liền bị cháu kéo áp sát 2 má mẹ vào mặt và nhìn sâu vào mắt mẹ, miệng lặp lại những giai điệu trên mong mẹ hưởng ứng. Có khi đang có khách hoặc đang đi đâu đó mà con "nổi hứng" kiểu vậy và mẹ cũng tích cực hưởng ứng khiến cho 2 mẹ con bỗng nhiên trở nên "chẳng giống ai" cả.

Dễ thương quá. Mà ai bảo bạn là hai mẹ con chẳng giống ai? Bao nhiêu bà mẹ và em bé khác cũng cứ thế mà dậy con nói đấy chứ. Bạn vào phòng trị liệu ngôn ngữ sẽ thấy chuyên viên ngôn ngữ tụi mình còn điên hơn nhiều: có khi bò lồm cồm dậy trẻ nói chữ "bò", có khi sủa gâu gâu để dậy trẻ đoán con gì sủa...

Bạn cứ tiếp tục để con tập điều khiển môi miệng theo ý muốn nhé.

[Nguyễn Mỹ]

Vâng, em cũng vẫn để con thoải mái líu lo, thường phụ họa theo, ít khi từ chối hưởng ứng vì ngại con "mất hứng" lần sau không làm nữa.

Phương pháp ở nhà của em là thế này ạ: mỗi khi con phát âm ra 1 từ nào đó (có thể không ăn nhập) hoặc từ gần đúng, vậy là em hưởng ứng theo cho con có bạn chơi cùng, rồi em chỉnh lại âm của con cho đúng, đôi khi để vận dụng từ em sẽ hát 1 bài hát nào đó, hay kể truyện ngắn, hay đọc thơ, những bài có liên quan đến từ con nói. Hoặc đôi khi em chủ động. Vd: em có 1 tờ lịch rất đẹp gồm mấy nhân vật dễ thương của bộ phim hoạt hình "Pooh và các bạn", trong đó có 1 vườn hoa lá nhiều màu sắc, em chỉ vào mỗi bông hoa, mỗi màu khi hát như: "màu hoa tím (chỉ bông hoa màu tím), màu hoa đỏ, màu hoa vàng,... 1 vườn lá (chỉ vào lá)"... thế là con nói theo "lá"...

Còn có lần cháu nói theo từ "hoa" như: em đưa con đi dự lễ mừng 8.3, mua hoa tặng các cô, con giữ lại 1 bông mang về (không hiểu sao con luôn luôn mang 1 bông hoa về nhà sau những lần tặng), về nhà con hí hoáy chơi với bông hoa, mẹ sà xuống chơi cùng và dạy con từ "hoa", con vặt từng cánh hoa hồng thả tung bay đầy nhà, mẹ dạy con cách thổi cho cách hoa bay đi, con phồng má thổi đầy vui thích, lúc con thích cực điểm, con nói theo mẹ "Hoa" (từ mà nãy giờ mẹ cháu vẫn "lải nhải" dạy )

KHi dạy con thổi hơi, con thổi rất tốt, nhưng sau đó đổi sang quậy bằng cách thổi vào tóc, mặt mẹ có kèm theo chút nước miếng, mẹ nghiêm mặt xua tay nói "không được" thì tủm tỉm cười, quay qua chiêu khác là "luyện chưởng...nhổ nước miếng", mà công nhận con nhổ xa ra phết, htại cháu có thể nhổ xa hơn 1,5m đấy.

Dạo này con còn hay dùng âm bên trong cổ họng (điều này tốt hay k hả các anh chị?) cháu có thể làm thành âm thanh kiểu "gờ gờ grờ) giống như khi mình ngậm nước trong cổ họng để súc miệng đấy, âm thanh kêu giòn như mình ngậm đầy miệng nước. Hoặc thích nói bằng giọng kim hay âm trong như "Chi Huơ Huơ" (câu nàu nói thường xuyên khiến đôi lúc ba bảo "con nói như kiểu kêu mình là chó Chin Hua Hua hả"

[Nguyễn Mỹ]

Em đã qua coi trang bên nguồn liệu để tìm học những âm dạy con. Phần dành cho bé 3 tuổi là các phụ âm m,n,h,w,p,b (cháu đã nói được những từ tròn âm như: hoa, ba, mẹ, mí, mờ ơ mơ) như vậy em sẽ phải dạy thêm cháu các âm còn lại như n,w,p.

Phần cho bé 4T: các âm như: đ, t, k, g

Nhưng theo tính cách của cháu thì đôi khi sẽ rất nhanh nếu cháu thích, còn không thì khó ép lắm, em sẽ cố gắng lựa dạy dần.

Tính cháu kỳ lắm, nếu dạy cháu nói từ "Mẹ" thì cháu chỉ nhìn miệng mẹ rồi mấp máy môi chứ không chịu kêu theo, nhưng khi nói thì lại nói rõ ràng lắm. Có lần đang nửa đêm cháu lơ mơ đòi (muốn đi vs), khi đó mẹ đang mệt nên nhờ ba bế đưa vô toilet, cháu ngúng nguẩy phụng phịu "ứ, mẹ" (kiểu như "ứ ừ, mẹ cơ" vì quen được mẹ đưa đi rồi) khiến mẹ phải gthích là mẹ đang mệt, tiện ba thì ba đưa con vô cũng được, thế chàng ta mới ytâm.. VẬy đó, thường chỉ thích nói khi muốn, bình thường nhất định không kêu "ba" nhưng khi bị mẹ "trấn áp" mà muốn cầu cứu thì la rõ to "ba" hay "ba ơi".

VÀ nữa, thường con không hay lặp lại từ nên hầu như tâm lí luôn luôn phải dạy con nói từ đầu khiến nhiều lúc em thấy hoang mang lắm. Mệt mỏi là lẽ dĩ nhiên, cũng cho phụ huynh tụi em chút ít quyền được "ca cẩm" phải không ạ?, nhưng cảm giác loay hoay khiến thường cảm thấy bế tắc trong phương pháp dạy hoặc hỗ trợ con. Nếu CCM có chuyên viên tâm lí thì chắc phải "kiêm" thêm vai trò tư vấn tâm lí cho cả những người không thuộc diện VIP này nữa rồi.

[phi]

nhưng kẹt nỗi cái tính của cháu "ngang ngang" giống tính ba, ra ngoài đường thì không chịu đội mũ nón, không chịu bao tay bao chân gì hết, cả khẩu trang cũng không.

Cái này thì mình xin phép không đồng ý . Có 1 số việc bạn phải đưa ra như luật và phải thi hành, một số khác là "nên" thì muốn thì làm, không muốn thì thôi.
Nếu không tuân thủ luật với mẹ, mẹ có thể bỏ qua. Lớn lên tí nữa cô giáo tiểu học, rồi trung học, rồi đại học có thể bỏ qua. Nhưng đến một lúc nào đó xã hội sẽ không bỏ qua, lúc đó hậu quả sẽ trầm trọng hơn nhiều.

Bạn nên quyết địh cái gì là luật, cái gì là "nên làm". Khi đã đồng ý 2 vợ chồng với nhau rồi thì cùng thi hành. "Ngang ngang" chưa chắc là do giống gene, có khi nào bé học hành vi phạm luật từ ba không?

cũng cho phụ huynh tụi em chút ít quyền được "ca cẩm" phải không ạ?,

Mình cùng ca thường xuyên, bạn đừng lo. Có ông thợ cắt tóc nào tự cắt được đâu? BS Tâm lý thì vẫn phải đi tìm BS Tâm lý khác mà chữa thôi. Chúng ta cùng nhau vượt khó mà.

[Nguyễn Mỹ]

Em cũng đã thử rất nhiều lần rồi nhưng có chuyện dẹp được, có nhiều chuyện "ngang ngang" không cách nào dẹp bỏ được. Em không hẳn là bó tay nhưng để điều đó trở thành "luật", trở nên hiệu quả hơn thì chưa tìm ra cách. Các anh chị có cách nào giúp em được không?

Vd:1. nằm ngủ phòng máy lạnh thì cháu không chịu đi tất chân, thường xắn ống quần lên ngang đùi, không chịu đắp chăn dù lạnh kh 22-23 độ, em thường phải chỉnh lên nhiệt độ 26 độ để an toàn hơn cho con, tránh con khỏi ốm (nhưng như thế thì còn gì là phòng máy lạnh nữa)
2. Ra ngoài không chịu đội nón dù nắng cỡ nào, cứ đội lên là con lại kéo nón xuống vứt đi, thi thoảng mới chịu đội nhưng phải là mũ lưỡi trai, và phải đeo ngược lưỡi trai ra sau gáy (ưng thì đội, không thì cũng vứt).
3. Khi đã không thích bộ đồ nào rồi thì không cách nào "cưỡng chế" được, con dùng hết "sức bình sinh" để "chống trả quyết liệt" việc ép buộc, nên nhiều lúc "trời không chịu đất thì đất cũng phải chịu trời thôi".

Cũng may là những cái "ngang ngang" của con chỉ trong phạm trù sở thích ăn mặc hay vặt vãnh thôi, còn đại đa số những việc làm hay hành vi khác thì vẫn phải sợ uy mẹ.

À, còn điều này nữa em cũng mong các anh chị tư vấn giùm em. Con em không ăn được cơm hột dù đã 4T 3 tháng, thực tế là em đã thử, nhiều lúc con vừa nể vừa sợ mẹ nên nuốt vô (nuốt chửng chứ không nhai), nhưng lập tức ói ngược ra hết. thử nhiều lần em đành chịu thua chờ dịp khác (mà chưa biết đến khi nào), htại em nấu cháo hột cho con ăn, kiểu cơm nát vậy. Con ăn rất khỏe (gần hết tô bằng tô canh đấy) và ăn nhanh lắm, chỉ không chịu nhai thôi. Em đã cho con ngồi ăn cùng, xúc ít cơm ra chén nhựa cho con nghịch và tự xúc hay xúc con ăn, nhưng con đều lè ra, có khi còn bôi sang hết cả ba, mẹ, chị và bất cứ chỗ nào có thể bôi được. Cũng chính vì cái vụ không ăn được cơm hột này mà em điên đầu lên không biết bao lần, nhiều khi còn rơi lệ vì chẳng biết phải làm sao, bà nội cháu cùng 1 số người bên nội cứ lèo nhèo suốt ngày cái vụ này, nào là con ngta hơn 1 tuổi ăn cơm nheo nhéo, đây ..tuổi mà không tập cho ăn...nhưng con cứ tập ăn 1 miếng lại "khuyến mãi " ra ngoài 2,3 miếng thì em phải làm sao?. Con còn không ăn những thứ gọi là "miếng" dù tập cho rất nhiều lần (tlại là con không thích những thứ lỏn nhỏn), có cho ăn trái cây thì cũng phải ép dạng nước "ngài" mới "ngự", còn ngay cả dạng "sinh tố" cũng đừng hòng.

Tóm lại, dù còn bé tí ti nhưng chàng ta tỏ ra là có cá tính mạnh, trước khi mặc đồ thường phải "nhìn nhìn" xem đó là đồ gì, thích thì dễ vô cùng, không thích thì mẹ rất mệt vì phải dùng "lệnh cưỡng chế" mới mặc vô được. Kén đủ mọi thứ: kén đồ ăn, kén đồ mặc, kén nhạc, kén cả người chăm sóc (đồ ăn không do mẹ chế biến hay không từ trường học thì không ăn, kể cả đi ăn tiệm cũng phải mang theo đồ ăn đi chứ không ăn đồ ngòai tiệm), kén..đủ thứ.

Các anh chị đừng nghĩ là em chiều con nhé, thực sự mấy vụ này em không hề chiều chút nào mà là do cái tính "ngang ngang" của cháu đấy, em chỉ biết lựa con dần dần thôi.

Mục tiêu sự nghiệp, danh vọng,... linh tinh đủ thứ của em đều bị "xoay chiều" hết cả vì 2 VIP này đó, mọi thứ của em giờ như công việc, thu nhập, bạn bè,.. đều phải làm sao cho phù hợp với con, Mục tiêu phải luôn đưa lên hàng đầu là con đấy.

[phi]

Em cũng đã thử rất nhiều lần rồi nhưng có chuyện dẹp được, có nhiều chuyện "ngang ngang" không cách nào dẹp bỏ được. Em không hẳn là bó tay nhưng để điều đó trở thành "luật", trở nên hiệu quả hơn thì chưa tìm ra cách. Các anh chị có cách nào giúp em được không?

Để mình thử, nhưng nhớ mấy cái này có tính cách cá nhân nhé

Vd:1. nằm ngủ phòng máy lạnh thì cháu không chịu đi tất chân, thường xắn ống quần lên ngang đùi, không chịu đắp chăn dù lạnh kh 22-23 độ, em thường phải chỉnh lên nhiệt độ 26 độ để an toàn hơn cho con, tránh con khỏi ốm (nhưng như thế thì còn gì là phòng máy lạnh nữa)

Theo mình đây là sở thích cá nhân

2. Ra ngoài không chịu đội nón dù nắng cỡ nào, cứ đội lên là con lại kéo nón xuống vứt đi, thi thoảng mới chịu đội nhưng phải là mũ lưỡi trai, và phải đeo ngược lưỡi trai ra sau gáy (ưng thì đội, không thì cũng vứt).

Theo mình đây là luật, vì chắc là cũng không đội mũ bảo hiểm luôn rồi, cho nên nguy hiểm và trái luật điạ phương .

Các anh chị có cách nào giúp em được không?

Bạn chọn nơi nào bé thích đi, rồi đưa bé lên xe, giao hẹn đội mũ mới cho đi. Khi bé vứt mũ đi thì nhắc, nhắc 2 lần mà còn vứt thì bạn cho xuống xe, khỏi được đi.

3. Khi đã không thích bộ đồ nào rồi thì không cách nào "cưỡng chế" được, con dùng hết "sức bình sinh" để "chống trả quyết liệt" việc ép buộc, nên nhiều lúc "trời không chịu đất thì đất cũng phải chịu trời thôi".

Cái này thì là sở thích cá nhân rồi, sao ép người ta làm chi.

[Nguyễn Mỹ]

Em sẽ cố gắng thử cái vụ mũ nón coi sao rồi sẽ "báo cáo" anh Phi sau nha. Còn mấy cái vụ thuộc về sở thích, em cũng đồng ý với quan điểm của anh, thực tế là em cũng đã "đảo chiều" cho phù hợp với con. Dù là con trẻ cũng có quyền có sở thích riêng mà. Em bỗng nhận ra rằng bọn trẻ thời nay ương ngạnh và có tính cá nhân rất mạnh, việc "theo" chúng và "chuyển hướng" chúng dần dần theo những cách sống như mình muốn quả là điều không dễ chút nào.

Riêng em, em vẫn quan niệm là nên có tự do, nhưng tự do trong khuôn khổ cho phép.

À, anh Phi quay lại trang 2 và trả lời lại giùm em vụ "không ổn" của câu chữ em dùng đi.

Ngoài ra, em cũng cần thêm sự hướng dẫn và tư vấn của các anh chị về tình trạng ngôn ngữ dạo này của cháu (1 số biểu hiện thêm mà em đề cập đến trong 2 or 3 bài trước bài này đó ạ.

Bình thường con rất lười đi khi mẹ yêu cầu xuống đi bộ dù từ trường về nhà chỉ có khoảng hơn trăm m mà thôi, toàn đòi bế, nhưng mỗi khi thấy ba mở cổng đẩy xe vô sân sau khi đi làm về là chàng ta chỉ chờ có vậy, vội lao ngay chạy nhanh như bay xuống đường (may là đường nội bộ trong KDC), vậy là ba phải lao nhanh ra chạy theo túm lấy, còn chàng ta thì khoái chí cười khanh khách.Chàng ta cũng nhìn nhìn chừng muốn làm vậy khi thấy mẹ dắt xe ra cổng, nhưng mẹ trừng mắt nghiêm nghị và chỉ tay vào chỗ phải đứng yên chờ mẹ kèm theo câu nói"đứng yên đó, không chạy ra đường, đụng xe nguy hiểm", khi đó chàng ta "đành" phải chờ mẹ chìa tay đón dắt ra cổng, k dám chạy.