Bé không giao tiếp với ai và gặp khó khăn về ngôn ngữ

[anhquan08]

Chào cả nhà
Xin tu vấn về trường hợp của bé nhà tôi
Tôi có 1 bé trai đã 6t( cháu sinh tháng 1/2008). Hè này cháu sẽ vào lớp 1. Ban đầu cháu bị chậm nói. 19 tháng vẫn không nói được từ nào nên tôi mang cháu vào BV khám. BV ND1 nói cháu bị rối loạn phổ tự kỷ còn BV ND2 nói cháu chỉ bị chậm nói đơn thuần. Ở thời điểm đó cháu không có tiếp xúc mắt và không biết dùng ngón trỏ. Tôi cho cháu theo học trường mầm non bình thường, buổi chiều đi học tâm vận động ở ND1 và me dạy thêm ở nhà sau khi đăng ký học 1 khóa tâp huấn cho PH của BV ND1. Đến 24 tháng cháu mới nói những từ đầu tiên, có tiếp xuc mắt (dù còn hạn chế) và biết dùng ngón trỏ. Sau đó cháu phát triển gần như bình thường , đi học mầm non ở trường công không nghe phàn nàn gì. Cứ tưởng là BV chản đoán nhầm nên mẹ cháu mới ngưng tất cả các chương trình can thiệp, để cháu phát triển tự nhiên. Có lẽ đây là 1 sai lầm lớn của tôi vì đã vui mừng quá sớm. Đến khi cháu lên lớp Lá (5t) bắt đầu lại có những biểu hiện không bình thường cho đến nay:
- Không tiếp xúc với người lớn (trừ mẹ, bố , bà , cô giáo và cô giúp việc), gặp người lạ là lấy tay che mặt hoặc bỏ chạy, đến nhà người khác là đưng ngoài không chịu vào nhà, đến nơi đông người là cháu than đau bụng(có lẽ đau thiệt:mặt tái xanh đổ mồ hôi hột, cúi gập người)nhưng trẻ con trạc tuổi quen lạ gì vẫn chơi tuốt, có chị gái (10t) ở nhà là 2 chị em quậy sập nhà luôn nhưng không biết nắm các quy luật chơi, ai biểu gì làm nấy
- Ngại giao tiếp mắt, kể cả khi nói chuyên me bắt nhìn vào mắt được 1 chút rồi cũng đảo đi nơi khác
- Ngôn ngữ : nói được nhưng rất kém so với trẻ cùng tuổi, chỉ nói được nhu cầu của mình ( ăn, uống, ngủ, chơi), hỏi thăm đơn giản (ai vậy, mẹ sao vậy, bố đâu...), không biết kể chuyện, hay nói ngược, nhầm lẫn khái niêm thời gian và đại từ nhân xưng (xưng con với bạn, chị và em mình), không biết tên bạn cùng lớp (dù khi 4t kể tên bạn học vanh vách). Rất lười nói. Mẹ hỏi ép 2-3 lần mới chịu trả lời dù trả lời rất đúng
- Kém tập trung, trí nhớ kém, chỉ thích làm theo ý mình. Học thuộc bang chữ cái tiếng Anh và các bài hát alphabet song (tự học trên Ipad không ai dạy) trong khi tiếng Việt mẹ dạy hoài mà không thuộc, không biết làm tóan cộng trừ. Ngồi học chừng 5 phút là chán, dạy gì cũng không vô . Nhận biết màu sắc và hình khối tốt, chơi xếp hình tốt
- Ăn , ngủ và vệ sinh cá nhân tốt. Thỉnh thoảng hay nói mớ
- Rất khó để thay đổi thói quen, chẳng hạn việc chuyển từ 5t lên 6t mẹ dạy 1 tháng mới nhớ
- Không hiểu nghĩa bóng. Ví dụ như mẹ nổi giận đòi đuổi ra khỏi nhà là mang dép đi liền
Tôi mang cháu trở lại ND1 để khám thì được chẩn đoán là rối loạn tự kỷ không điển hình+chậm phát triển. Làm bài test thì ngôn ngữ cháu ~ 2.5t, vận động thô 5t và vận động tinh 3.5t. Nghe mà sốc quá!
Theo lời khuyên của Bv tôi cho cháu tiếp tưc học trường mâm non bình thường vì cháu rất hiền không quậy phá ai,tham gia đầy đủ các hoạt đông trong lớp dù có chậm hơn các ban, buổi tối học can thiệp với cô giáo theo giáo trình riêng nhưng sau 3 tháng học tôi thấy không tiến bộ gì, mấy hôm nay lại trở chứng không hợp tác với cô dù trước đó rất mê cô giáo này. Tôi nóng ruột quá vì vài tháng nữa cháu vào lớp 1 rồi. Với tình trạng như thế này không biết nên cho cháu học trường bình thường với sự kểm cặp của cô giáo riêng hay cho cháu vào trường chuyên biệt và trường chuyên biệt nào dành cho trẻ tiểu học. Xin cho toi 1 lời khuyên là tôi nên làm gì bây giờ vì hiện nay toi có cảm giác mình đang mất phương hướng
Xin cảm ơn nhiều

[phi]

Theo lời khuyên của Bv tôi cho cháu tiếp tưc học trường mâm non bình thường vì cháu rất hiền không quậy phá ai,tham gia đầy đủ các hoạt đông trong lớp dù có chậm hơn các ban, buổi tối học can thiệp với cô giáo theo giáo trình riêng nhưng sau 3 tháng học tôi thấy không tiến bộ gì, mấy hôm nay lại trở chứng không hợp tác với cô dù trước đó rất mê cô giáo này. Tôi nóng ruột quá vì vài tháng nữa cháu vào lớp 1 rồi.

Tôi không biết rõ về con bạn, cho nên cái tôi nói ra đây sẽ chỉ là phỏng đoán thôi nhé . Bạn nói là sai lầm trước đây của bạn là ngưng can thiệp sớm quá, và hiện tại thì bạn đang rối vì con sắp vào lớp 1. Hình như bạn hơi đơn giản hóa việc một trẻ TK đi học hòa nhập . Là phụ huynh, ai mà không vui khi con mình đi học cùng với các bạn đồng lứa . Nhưng bạn cần nhìn sâu vào vấn đề: con bạn có ngày một tụt lại đằng sau với các bạn không? con bạn có được kỹ năng cần thiết để đi học lớp 1 chưa ? Đưa một bé vào hòa nhập sớm quá thì bé sẽ phải trở ra thôi bạn ạ.

Bạn nói tiếp tục cho bé học mầm non vì "hiền, không quậy phá", như vậy là bạn chỉ nhìn vào hành vi mà quyết định thôi sao? Nhận thức thì sao? Ngôn ngữ có bao nhiêu từ chức năng, khả năng diễn tả nhu cầu ra sao? Bạn cần đánh giá các mặt đó, đo xem con mình tụt hậu ở những mảng nào, tốc độ tiến bộ thì có đuổi kịp hay ngày càng cách xa các bạn trong lớp. Không có các dữ kiện đó, bạn sẽ không quyết định được trường chuyên biệt hay trường hòa nhập cho con bạn.

Quy trình phát triển một bé TK phức tạp, tôi không nghĩ chỉ vì bạn ngưng can thiệp sớm trước đây mà giờ bé không vào lớp 1. Bạn đừng quá quan tâm hay hối hận việc này, tập trung vào đo đạc, tính đường cho con mình nhe.

Xin lỗi vì bạn thì đang rối mà tôi thì không nói gì an ủi được bạn .

[anhquan08]

Đúng là cháu đang tụt lại với các bạn cùng trang lứa và các hành động kỳ quặc ngày càng nhiều hơn. Vậy hãy cho tôi 1 lời khuyên nên làm gì lúc này. Trường Ban Mai có tiếp nhận trẻ TK gần hết tuổi mầm non như bé nhà tôi hay không? Cảm ơn

[phi]

Vậy hãy cho tôi 1 lời khuyên nên làm gì lúc này. Trường Ban Mai có tiếp nhận trẻ TK gần hết tuổi mầm non như bé nhà tôi hay không? Cảm ơn

Câu trả lời ngắn gọn cho bạn là có. Case sát với trường hợp của bạn nhất là 1 em đi học ở BM 2 năm, hè này thử sức vào lớp 1. Hiện em này đang học sáng ở BM, chiều ở trường hòa nhập.

Tôi tưởng bạn đang ở HN. Nếu bạn ở SG, bạn chạy tới trường BM đi, ở đó có điện thoại nối trưc tiếp với CCM bên US. Bạn đưa được bé theo thì càng tốt.

Lúc trước khi đi học, có ai làm Kế hoạch can thiệp cá nhân, hoặc mục tiêu gì cho bé không?

[anhquan08]

Bé có được thiết lập mục tiêu, chẳng hạn như vầy:

Trẻ cần được cải thiện các kỹ năng sau:
- Khả năng tập trung
- Kỹ năng diễn đạt
- Kỹ năng diễn đạt mạch lạc, nói câu dài
- Khả năng trả lời các câu hỏi suy luận nguyên nhân và kết quả

Nhưng có lẽ thời lượng 90p/ngày, tuần 3 ngày không đủ để cài thiện tình hình cùa bé
Trong tuần này tôi sẽ sắp xếp đến tham quan trường trước, sau đó sẽ dẫn bé đến sau vì phải làm công tác tư tưởng đã, chứ thôi đến đó bé lại không chịu vào thì lại mất công, nhà tôi cũng khá xa trường. Giờ đang điên đầu nghĩ cách dụ bé đi nhổ răng. Răng cửa lung lay rồi mà nhất quyết không cho nha sĩ nhổ. Đi 4 BV rồi mà không nhổ được 1 cái răng vì bé chống đối tới cùng, mà nó khỏe quá mẹ không làm lại. Hỏi tại sao con không cho nhổ răng thì bé nói rằng cay lắm (mẹ đoán là thuốc tê cay). Anh Phi có cao kiến gì không ah

[phi]

Bé có được thiết lập mục tiêu, chẳng hạn như vầy:

Trẻ cần được cải thiện các kỹ năng sau:
- Khả năng tập trung
- Kỹ năng diễn đạt
- Kỹ năng diễn đạt mạch lạc, nói câu dài
- Khả năng trả lời các câu hỏi suy luận nguyên nhân và kết quả

Nhưng có lẽ thời lượng 90p/ngày, tuần 3 ngày không đủ để cài thiện tình hình cùa bé

Mục tiêu trên chưa cụ thể bạn ạ. Ví dụ bạn muốn đưa con từ Sài gòn ra Hà nội, thì mục tiêu cụ thể phải là:

+ Chấp nhận việc đứng xếp hàng lên máy bay
+ Ngồi yên một chỗ suốt 2 tiếng, có đồ chơi, chuyện đọc ... hỗ trợ (để có thể ngồi trên máy bay mà không quậy)
+ Chịu đi vệ sinh chỗ lạ / chịu đi vệ sinh ở nơi chật hẹp
+ v...v...

Còn mục tiêu như vầy thì tôi gọi là chưa cụ thể: "Kỹ năng đi du lịch với mẹ". Mục tiêu không cụ thể có nghĩa là sè không có bài học cụ thể, không đo được tiến bộ, không làm được baseline.

Đi 4 BV rồi mà không nhổ được 1 cái răng vì bé chống đối tới cùng, mà nó khỏe quá mẹ không làm lại. Hỏi tại sao con không cho nhổ răng thì bé nói rằng cay lắm (mẹ đoán là thuốc tê cay). Anh Phi có cao kiến gì không ah

Học trò tôi khi đi nhổ răng thì có cô giáo đi theo, và bé được học các bài về răng, cô giáo đóng vai nha sĩ ... Cần sự chuẩn bị bạn ạ.

Bây giờ bạn thì không có đủ thời gian chuẩn bị cho bé đi nhổ răng, bạn hỏi tôi là nên làm gì cấp bách ? Ý kiến của tôi là:

Có khi răng cửa không cần phải nhổ, mà nó sẽ rớt ra, hoặc để thật lỏng rồi bạn kéo ra cho bé . Chỉ có nha sĩ mới có thể khuyên bạn cho đúng . Họ nhìn vào coi răng nào lung lay, trước đây đã rụng răng nào rồi ... Trẻ con thường rụng răng theo thứ tự mọc răng: 2 răng cửa dưới trước, rồi 2 răng cửa trên sau ... Tất cả các dữ kiện đó sẽ giúp người nha sĩ quyết định là ép nhổ răng cho bằng được hay để mẹ làm tại nhà. Nguy hiểm khi làm tại nhà là gì (nhiễm trùng, nuốt răng vào bụng, nha chu ...).

Bạn đang rối, nhưng bạn cố gắng nhìn ra thật xa nhé. Những việc như nhổ răng, còn vài tháng vào lớp một ... làm tôi lo là bạn chưa có kế hoạch chuẩn bị trước.

Nhưng có lẽ thời lượng 90p/ngày, tuần 3 ngày không đủ để cài thiện tình hình cùa bé

Tôi ngờ là do không có mục tiêu và bài học cụ thể chứ không chỉ là thời lượng . Và nếu bạn nhắm vào hòa nhập, thì môi trường can thiệp phải có luôn chương trình hòa nhập (họ có phòng học sắp xếp kiểu trường Mần non, hoặc liên kết với trường Mầm non nào đó đưa HS qua để đo). Nếu can thiệp chỉ là 1 phòng học bình thường hoặc dạy tại nhà, tôi e là không có hiệu quả.

Khi khởi đầu can thiệp cho các case như con bạn, tối thiểu là 20 tiếng / tuần trong một môi trường nhà nghề. Bạn nói hành vi dạo này nảy sinh ra nhiều, tôi đoán có thể do ảnh hưởng của:

1/ Áp lực tại lớp Mầm non (trò không hiểu cô / NN cảm nhận, cô không hiểu trò / GV không có chuyên môn gddb)
2/ NN diễn đạt kém trong khi nhu cầu vượt lên, cho nên bé dùng hành vi thay cho ngôn ngữ

Qua những gì bạn trao đổi, tôi đoán bạn là một bà mẹ (mới đầu qua nick tôi đoán bạn là nam). Nếu đúng bạn là mẹ bé thì ba của bé nghĩ sao về các vđề bạn nói ở trên? Ba / mẹ bé có cùng quan điểm về khó khăn của con mình và hướng giải quyết sắp tới không?

[pinkrose]

Không ngờ vấn đề nhổ răng phức tạp cho bé vậy. Thực ra lúc bé từ lớp 1 đến lớp 5 tôi cũng rât ghét/rất sợ nhổ răng, đến giờ bảo nhổ răng số 8 cũng sợ.
nên mình nghĩ bé sợ cũng là chuyện bình thường.
bé nhà mình 3 tuổi mà cái gì cũng sợ từ cắt tóc, cắt móng tay chân, ngoáy tay, ngoáy mũi, bác sĩ đưa ống nghe vào khám, cặp nhiệt kế.
Cắt tóc thì phải 2 ng đè ra trong khi bé la hét, ngoáy tay thì phải đến y tá tai mũi họng cũng 2 ng đè ra, cặp nhiệt kế thì k bao giờ cặp được. Riêng cắt móng tay chân thì trước đây cắt lúc ngủ, giờ đã tập cho bé quen, lúc đầu cắt 1 ngón, rồi tăng dần lên, bé vẫn sợ vẫn khóc thút thít nhưng không vùng vẫy chống cự nữa.
Mình nghĩ vì bé quá sợ chứ k phải nhạy cảm.
rồi còn chuyện đi học, càng lớn bé càng gặp khó khăn vậy ư. Bỗng nhiên muốn ...thở dài.

[anhquan08]

Cám ơn anh Phi đã trả lời nhé. Anh đoán chính xác, tôi là 1 bà mẹ. Anh Quân la tên của con trai bất hạnh của tôi. Bé là con giữa. Trên bé là 1 chị 10t đang học lớp 4 và sau bé là 1 em trai mới có vài tháng tuổi. Về vấn đề của bé, bằng sự nhạy cảm của người mẹ và đọc các tài liệu , tôi đã nhận ra con mình có cái gì đó không bình thường từ khi cháu mới 15 tháng, nhưng bố bé lúc đó lại cho rằng mẹ lo vớ vẩn, trăng đến rằm thì sẽ tròn thôi. Nhưng đến nay thì bố bé cũng chấp nhận tình trạng của con mình và luôn sát cánh bên tôi trong việc đi tìm tương lai cho bé. Chỉ có điều công việc của bố bé khá bân nên thời gian dành cho bé cũng không nhiều, vai chính vẫn là mẹ đảm nhận.
Như đã nói, bé phát triển gần như bình thường cho đến hết lớp chồi (5t) và sang đầu lớp lá mới bắt đầu có biểu hiện lạ trở lại. Tôi đăng ký cho con đi test ở ND1, thì theo hẹn là 3 tháng mới được khám. Không may vào khoảng thời gian đó là ngày dự sinh của mẹ nên không đi được, bố lại không hiểu rõ tình trạng của con bằng mẹ nên không thể đi gặp chuyên gia . Thôi thì đành phải chờ mẹ sinh em tròn tháng để đưa con đi test. Nhưng vẫn chưa xong. Sinh em chưa được 3 ngày, em còn chưa về nhà thì con bị đau bụng quằn quại, bố đưa đi khám từ ND1 sang ND2, từ bs quen đến không quen, chụp chiếu đủ kiểu, uống bao nhiêu thuốc mà con vẫn đau nên cuối cùng phải nhập viện theo dõi. Bố đã nghỉ hết phép từ lúc mẹ sinh + thời gian đưa con đi khám nên không nghỉ được nữa,ngoại đã già và còn phải lo cho chị đi học nên mẹ phải gạt nước mắt gửi em lại BV sản (em bị vàng da cần phải chiếu đèn nên bs chưa cho về) để vào BV lo cho con. Con hết bệnh thì đã trễ ngày đang ký test. Thế là lại phải chờ 3 tháng nữa . Mẹ cũng biết có 1 vài nơi khác dành cho con nhưng những chỗ đó khá xa nhà nên có muốn mẹ cũng chẳng thể nào đưa đón con đi học hàng ngày ,khi em vẫn còn quá nhỏ mẹ không dám giao cho ai. Nay em đã lớn hơn 1 tí nên mẹ có thể dành hết thời gian cho con, hy vọng không quá muộn.
Về vấn đề nhổ răng cho bé, bé thay được 4 cái răng dưới rồi, 2 cái đầu tự rụng, 2 cái sau đi NS nhổ ngon lành nên mẹ ỷ y không vấn đề gì. Ai ngở đến 2 cái răng quan trọng nhất ( Răng cửa trên ) thì con lại làm khó mẹ, chắc do sợ vị của thuốc tê từ lần nhổ trước. NS tư vấn 1 là chờ nó tự rụng như răng dưới, 2 là tìm người cưỡng chế bé để nhổ vì chỉ cần 30 giây là NS giải quyết xong cái răng đó rồi, nhưng tôi sợ làm như thế lại ảnh hưởng tâm lý thì những lần nhổ răng sau còn khó khăn hơn nữa khi bé ngày 1 lớn. 3 là người nhà tự nhổ nhưng tôi không dám làm và cũng sợ xấu con
Về giáo trình của bé, là tôi chỉ cắt ngắn ra 1 đoạn mục tiêu thôi, chứ thực ra giáo trình còn rất dài và cụ thể từng chi tiết cho từng mục tiêu, ví dụ như:
PHÁT TRIỂN
CÁC KỸ NĂNG MỤC TIÊU BÀI TẬP
TRÒ CHƠI PHƯƠNG PHÁP
XẾP HÌNH Tìm điểm tương đồng 1. Tìm đồ vật ứng với tranh và ngược lại
2. Tìm “hình bóng” của vật
3. Kết nhóm đồ vật giống nhau và đặt tên cho nhóm.
4. Tìm hình theo cặp
5. Tìm hình giống nhau 1. Cho trẻ xem tranh và tìm đồ vật tương ứng hoặc đồ vật gần giống với tranh.
2. Cho trẻ xem “hình bóng” của vật hoặc một phần của vật và đi tìm vật đó.
3. Kết nhóm đồ vật:
- Đồ dùng cá nhân
- Đồ dùng học tập
- Đồ dùng nhà bếp
- Đồ dùng phòng ngủ
4. Ví dụ: trẻ nhìn hình chiếc giầy bên trái, trẻ phải tìm giầy bên phải
5. Tìm quân cờ Domino

Vấn đề là bé học tại nhà cô mỗi buổi 90p sau khi học ở trường mầm non về nên hơi mệt, nội thời gian cô ổn định lớp ( lớp có 3 bé với tình trạng khác nhau) thì thời gian dành cho con cũng không nhiều nên kết quả không khả quan mấy

[phi]

Cắt tóc thì phải 2 ng đè ra trong khi bé la hét, ngoáy tay thì phải đến y tá tai mũi họng cũng 2 ng đè ra, cặp nhiệt kế thì k bao giờ cặp được. Riêng cắt móng tay chân thì trước đây cắt lúc ngủ, giờ đã tập cho bé quen, lúc đầu cắt 1 ngón, rồi tăng dần lên, bé vẫn sợ vẫn khóc thút thít nhưng không vùng vẫy chống cự nữa.

Không dễ để mà 1 trẻ TK hợp tác với mình . Đúng, tôi vẫn có HS sợ chụp MRI không hợp tác . Nhưng giữa Nhóm gddb và bác sĩ, họ sẽ có một giải pháp hợp lý . "Đè ra trong khi bé la hét" có 2 cái hại về lâu dài là:

1/ Bé học ngôn ngữ diễn đạt không hiểu quả, bằng chứng là mình la hét những vẫn bị bắt làm. Chương trình can thiệp tốt sẽ làm cho bé hiểu rằng "con sẽ bị ép làm, nhưng cô/mẹ hiểu là con không muốn". Cái đó khác với "con bị ép làm, và con tưởng là không ai hiểu vì sao con chống cự"

2/ Càng lớn, sức chống cự càng cao. Nhẹ thì chúng ta không kiềm chế được nữa, nặng thì sẽ chống cự

Bạn cần một giải pháp lâu dài.